វ៉េណេស៊ុយអេឡា៖ បោះឆ្នោតសភាធម្មនុញ្ញ ក្នុងបរិយាកាសដ៏តានតឹងបំផុត ខណៈបក្សប្រឆាំងធ្វើពហិការ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៥៦
ថ្ងៃទី៣០កក្កដានេះ គឺជាថ្ងៃដែលលោកប្រធានាធិបតីវ៉េណេស៊ុយអេឡា ទន្ទឹងរងចាំជាយូរមកហើយ ព្រោះជាថ្ងៃបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសសភាធម្មនុញ្ញ យ៉ាងពិសេសមួយ ដើម្បីតាក់តែងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី។ ការបោះឆ្នោតថ្ងៃនេះ ស្ថិតក្នុងបរិយាកាសយ៉ាងតឹងតែងបំផុត ដោយសារគណបក្សប្រឆាំង បានធ្វើពហិការ មិនចូលរួម ហើយប្រជាជនបានអំពាវថានឹងធ្វើបាតុកម្ម។ វ៉េណេស៊ុយអេឡាធ្លាក់ទៅក្នុងវិបត្តិ ទាំងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ហើយអស់រយៈពេលជាង៤ខែមកហើយ ដែលប្រជាជនវ៉េណេស៊ុយអេឡា បានធ្វើបាតុកម្ម ទូទាំងប្រទេស ទាមទារឲ្យលោកប្រធានាធិបតីម៉ាឌុយរ៉ូ ចុះចេញពីតំណែង។ រដ្ឋាភិបាលបានប្រើកម្លាំង បង្រ្កាបបាតុកម្ម ធ្វើឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ជាង១០០នាក់។
វ៉េណាស៊ុយអេឡា ឬក៏លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលជាអ្នកត្រូវការរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី?
កម្មវត្ថុនៃសភាធម្មនុញ្ញនេះ គឺដើម្បីតាក់តែងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី សម្រាប់វ៉េណេស៊ុយអេឡា។ លោកប្រធានាធិបតីម៉ាឌុយរ៉ូ បាននិយាយថា ៖ “វ៉េណេស៊ុយអេឡា ត្រូវការរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីមួយ ដែលរឹងមាំ ល្អប្រសើរជាងមុន។ សភាធម្មនុញ្ញនេះ នឹងមានសិទ្ធិអំណាចពេញដៃ ដើម្បីស្តារ រៀបចំអំណាច ស្ថាប័នរដ្ឋ និងច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រទេស។”
លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលជាអ្នកផ្តើមគំនិតរៀបចំការបោះឆ្នោតដ៏ចំរូងចំរាសនេះ បានចោទថា វិបត្តិនៅវ៉េណេស៊ុយអេឡា បច្ចុប្បន្ននេះ គឺដោយសារតែសកម្មភាពបង្កចលាចល របស់ក្រុមបក្សប្រឆាំង ហើយឃុំឃិតផ្សំគំនិតគ្នា ជាមួយរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក្នុងទិសដៅតែមួយគត់ គឺផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក។
ទាំងអស់នេះ គឺជាអំណះអំណាងរបស់លោកប្រធានាធិបតីវ៉េណេស៊ុយអេឡា តែសម្រាប់ក្រុមបក្សប្រឆាំងវិញ ការរៀបចំបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនេះ គឺជាលេសរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដើម្បីអាចបន្តកាន់តំណែងតទៅមុខទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។ បន្តកាន់អំណាច ព្រមជាមួយនឹងការពង្រឹងក្តោបក្តាប់ នៅតាមស្ថាបន័ធំៗ ដែលទាំងនេះ គឺគណបក្សប្រឆាំងចាត់ទុកថា ជាដំណើរឈានទៅរករបបដឹកនាំផ្តាច់ការ។
បើយើងក្រឡេកមកមើលការពិតជាក់ស្តែង គឺថា អស់រយៈពេល៤ខែមកហើយ ដែលប្រជាជនវ៉េណេស៊ុយអេឡារាប់សែននាក់ នៅតាមទីក្រុងធំៗ បានធ្វើបាតុកម្មសឹងតែជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីទាមទារឲ្យលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ចុះចេញពីតំណែង។ លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលជាមនុស្សមកពីបក្សសង្គមនិយម បន្តតំណែងពីលោក អ៊ុយហ្គោ ឆាវ៉េស នោះ បានឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ២០១៣។ បន្តិចម្តងៗ វ៉េណេស៊ុយអេឡា ដែលជាប្រទេសផលិតប្រេងធំបំផុតនៅអាមេរិកឡាទីន បានធ្លាក់ទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភានៅ ឆ្នាំ២០១៥ គណបក្សសង្គមនិយមរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បានចាញ់ឆ្នោត ហើយសម្លេងភាគច្រើនក្នុងសភា ត្រូវបានទៅខាងបក្សប្រឆាំង។
មិនត្រឹមតែមិនទទួលខុសត្រូវ ពីចំណុចអសកម្មនៃការដឹកនាំរបស់ខ្លួន លោកម៉ាឌុយរ៉ូ បែរជាចោទគណបក្សប្រឆាំង និងអាមេរិក ថាបានរៀបចំចង់ផ្តួលរំលំលោកទៅវិញ។ ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី នឹងត្រូវធ្វើនៅចុងឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។ ដូចនេះ ដោយខ្លាចចាញ់ឆ្នោត លោកម៉ាឌុយរ៉ូ បានរៀបចំ ឲ្យការបោះឆ្នោតបង្កើតសភាធម្មនុញ្ញនេះឡើង ដើម្បីរំលាយសភាចាស់ចោល ហើយរៀបចំធ្វើរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី បន្តកាន់តំណែងតទៅទៀត។
នីតិវិធីបោះឆ្នោត ដែលចំលែក និងលំអៀង
សភាធម្មនុញ្ញ ដែលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ចង់បាននេះ មានសមាជិក៥៤៥នាក់ ដែលនឹងត្រូវចូលធ្វើការនៅថ្ងៃទី ២ខែសីហា ហើយដោយពុំមានអាណត្តិកំណត់ថាចប់នៅពេលណាទេ។ ចំណែករដ្ឋសភា ដែលកើតឡើងដោយការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៥ ដែលតំណាងរាស្ត្រភាគច្រើន ជាមនុស្សរបស់បក្សប្រឆាំងនោះ នឹងត្រូវរំលាយចោល។
មានបេក្ខជនឈរឈ្មោះ ចំនួន៦១២០នាក់។ តាមគោលការណ៍ បេក្ខជនឈរឈ្មោះ ទាំងនោះ មិនត្រូវជាសមាជិកនៃបក្សនយោបាយណាមួយទេ។ តែផ្ទុយទៅវិញ តាមក្រុមសង្កេតការរបស់គណបក្សប្រឆាំង បានលើកឡើងថា គេឃើញមានឈ្មោះអ្នកនយោបាយគ្រាក់ៗ ស្និតនឹងលោកប្រធានាធិបតី ម៉ាឌុយរ៉ូ ជាច្រើននាក់ ហើយក្នុងចំណោមបេក្ខជនឈរឈ្មោះសឹងតែទាំងអស់ គឺសុទ្ធតែជាសកម្មជន របស់គណបក្សសង្គមនិយម ឬអ្នកគាំទ្រលើកជើងរដ្ឋាភិបាលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ។
ក្នុងចំណោមបេក្ខជនជាប់ឆ្នោតទាំង៥៤៥ គឺមាន៣៦៤នាក់ ជាបេក្ខជនតំណាងឲ្យមណ្ឌលនីមួយៗ តែពុំមែនសមាមាត្រទៅតាមចំនួនប្រជាជននៅតាមមណ្ឌលនោះទេ។ ឃុំឬសង្កាត់មួយ ត្រូវបោះឆ្នោតរើសបេក្ខជនម្នាក់ ទោះមានប្រជាជនប៉ុន្មានក៏ដោយ លើកលែងតែតាមទីក្រុងធំៗ ដែលត្រូវរើសបេក្ខជនពីរនាក់។
ចំណែកបេក្ខជន១៧៣នាក់ផ្សេងទៀត នឹងត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើស ទៅតាមប្រភេទសហគមសង្គម ដែលខ្លួនតំណាង ឧទាហរណ៍បេក្ខជនតំណាងសហគមមន្ត្រីបុគ្គលិករដ្ឋ ក្រុមអ្នកចូលនិវត្តន៍ និស្សិត កសិករ ជនពិការ ឬពាណិជ្ជករជាដើម។ ដូច្នេះមានន័យថា មនុស្សម្នាក់ អាចមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត២ដង គឺទីមួយបោះរើសអ្នកតំណាងមណ្ឌលមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ហើយទីពីរ គឺបោះរើសអ្នកតំណាង នៃក្រុមប្រភេទសង្គម របស់រៀងៗខ្លួន។
ចំនុចទាំងនេះ គឺវាចំលែកមិនប្រក្រតីទេ ទីមួយមនុស្សម្នាក់ បោះឆ្នោតបានពីរដង ហើយមួយទៀត គឺការកំណត់ចំនួនបេក្ខជន ដោយមិនសមាមាត្រ ទៅនឹងចំនួនប្រជាជននៃមូលដ្ឋាន។ ឧទាហរណ៍ រដ្ឋដាច់ស្រយ៉ាល ឈ្មោះ Falcon ដែលនៅភាគខាងជើង មានប្រជាជនមិនដល់មួយលាននាក់ផង ត្រូវបោះឆ្នោតរើសបេក្ខជនដល់ទៅ២៦នាក់។ រីឯទីក្រុងការ៉ាកាស ដែលមានប្រជាជនដល់ទៅជាង២លាននាក់ ត្រូវបោះឆ្នោតរើសបេក្ខជនតែ៧នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
បោះឆ្នោតសភាធម្មនុញ្ញ ដោយមិនបានធ្វើប្រជាមតិ សួរចិត្តប្រជាជនជាមុន
សម្រាប់បក្សប្រឆាំង ទាំងអស់នេះ គឺជាឆាកល្ខោនសុទ្ធសាធ។ គណកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត ដែលស្ថិតនៅក្រោមឃ្លៀក របស់លោកប្រធានាធិបតី បានរៀបចំនីតិវិធីបោះឆ្នោតនេះ ដើម្បីលៃធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យសមាជិកនៃសភាធម្មនុញ្ញថ្មីនេះ ជាមនុស្សដែលគាំទ្រលោកម៉ាឌុយរ៉ូ ច្រើនបំផុត។ គេដឹងថា តាមស្រុកស្រែចំការជនបទ គឺសុទ្ធតែជាអ្នកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល រឺឯអ្នកនៅតាមក្រុងធំៗវិញ សុទ្ធតែជាប្រជាជនដែលតវ៉ារិះគន់លោកម៉ាឌុយរ៉ូ។ ដូច្នេះហើយ បានជាគេរៀបឲ្យតាមតំបន់ដាច់ស្រយ៉ាល មានបេក្ខជនតំនាងច្រើនជាងនៅតាមក្រុង។ បូកបន្ថែមជាមួយ មនុស្សម្នាក់ អាចបោះឆ្នោតបាន២ដង ផងទៀតនោះ គឺលោកម៉ាឌុយរ៉ូ នឹងត្រូវប៉ាន់គ្រប់ទឹកតែម្តង។
ការធ្វើពហិការ របស់បក្សប្រឆាំង គឺផ្អែកលើហេតុផលមួយទៀត ដែលសំខាន់ គឺថា ការបោះឆ្នោតសភាធម្មនុញ្ញ បានប៉ះពាល់ដល់ស្មារតីនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ គេមិនអាចសុខៗ មករៀបចំរំលាយសភា ដែលកើតឡើងដោយការបោះឆ្នោតស្របច្បាប់ ហើយឈានទៅបង្កើតសភាធម្មនុញ្ញ ដើម្បីតាក់តែងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី តាមតែចិត្តចង់បានទេ។ គេអាចធ្វើទៅបាន ល្គិកណាសួរចិត្តប្រជាពលរដ្ឋជាមុនសិន។ នេះទើបហៅថាជាលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ជាក់ស្តែងលោក អ៊ុយហ្គោ ឆាវ៉េស បានធ្វើប្រជាមតិនៅឆ្នាំ៩៩ ដើម្បីសួរចិត្តប្រជាពលរដ្ឋ មុននឹងធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ តែផ្ទុយទៅវិញ លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ មិនបានធ្វើប្រជាមតិសួរចិត្តប្រជាជនថា ចង់បានរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ឬក៏អត់ទេ គឺគាត់សម្រេចតែម្នាក់ឯងគត់។
បញ្ហាចោទនៅពេលនេះ គឺថាក្រុមបក្សប្រឆាំង ពុំមានជម្រើសអ្វី ក្រៅតែពីបំផុសឲ្យប្រជាជន ធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាទូទាំងប្រទេសទេ។ ចំណែកខាងបក្សពួកលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ គេក្តោបក្តាប់អំណាចតុលាការ និងកម្លាំងទ័ពពេញដៃ។ ដូច្នេះ ទោះលទ្ធផលឆ្នោតនៅថ្ងៃនេះ ទៅជាយ៉ាងណា បញ្ហាចលាចល វិបត្តិនយោបាយ ចំនួនមនុស្សស្លាប់ ដោយការបង្ក្រាបបាតុកម្ម នឹងកើនជាហូរហែរ។ ស្របពេលនេះ ប្រជាជនវ៉េណេស៊ុយអេឡា កំពុងរស់ក្នុងភាពចលាចល ដោយសារខ្វះទំនិញគ្រប់មុខ គ្មានថ្នាំពេទ្យ គ្មានចំណូល ហើយអ្នកខ្លះ បានភៀសខ្លួន ទៅប្រទេសជិតខាង ជាបណ្តើរៗ ទៀតផង។ វាជារឿងមួយ មិនអាចទទួលយកបានទេ ព្រោះវ៉េណេស៊ុយអេឡា ជាប្រទេសផលិតប្រេងធំបំផុត នៅទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ