ស៊ូដង់ខាងត្បូង ៖ ជម្លោះដណ្តើមអំណាច ក្លាយជាសង្គ្រាមស៊ីវិល ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:០០
ស៊ូដង់ខាងត្បូងកំពុងធ្វើដំណើរមកដល់មាត់ជ្រោះនៃសង្គ្រាមស៊ីវិល ៖ មូលដ្ឋានទ័ពអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្លាយជាចំណុចដៅនៃការវាយប្រហារ កងទ័ពមួកខៀវបីនាក់បានស្លាប់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ។ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលធ្លាប់គាំទ្រឱ្យមានការបង្កើតរដ្ឋស៊ូដង់ខាងត្បូង ផ្តាច់ខ្លួនចេញ ពីស៊ូដង់ (ខាងជើង) កាលពីខែកក្កដា ២០១១ បានប្រកាសពង្រាយទ័ព៤៥នាក់ ដើម្បីការពារសន្តិសុខជនជាតិអាមេរិកនៅស៊ូដង់ខាងត្បូង។ ចំណែកឯអតីតអនុប្រធានាធិបតី ស៊ូដង់ខាងត្បូង រៀក ម៉ាហ្សារ (Riek Machar) ដែលប្រធានាធិបតីកំពុងកាន់អំណាច លោក សាល់វ៉ា គៀរ (Salva Kiir) ចោទថាជាដើមហេតុបង្កឱ្យការប្រយុទ្ធគ្នា បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាជនស៊ូដង់ខាងត្បូង ផ្តួលរំលំរបបរដ្ឋាភិបាលនេះ។ អំពើហិង្សាប្រយុទ្ធគ្នាបានបង្កឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ប្រមាណ៥រយនាក់ នៅទីក្រុង ជូបា ហើយកំពុងរាលដាលទៅកាន់ក្រុងផ្សេងទៀត។
ជម្លោះនយោបាយរាលដាលជាវិបត្តិសហគមន៍
សង្គ្រាមស៊ីវិល កំពុងគំរាមកំហែងស៊ូដង់ខាងត្បូង យ៉ាងខ្លាំងនាពេលនេះ ប៉ុន្តែ វិបត្តិហិង្សានេះ គ្មានពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងស៊ូដង់ខាងជើងទេ ជាផ្លូវការ ! ការផ្ទុះអាវុធនៅកណ្តាលរដ្ឋធានី ជូបា ប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូង បាញ់សម្លាប់គ្នា រវាងកងកម្លាំងទ័ពពីរបក្ស ការពារមេកើយរៀងៗខ្លួន ម្ខាងជាប្រធានាធិបតីកំពុងកាន់អំណាច និងម្ខាងទៀត ជាអនុប្រធានាធិបតី ដកចេញពីតំណែង។
►សូមអាន ៖ ប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងកកើត ប៉ុន្តែក្តីបារម្ភពីសង្គ្រាមក៏ចាប់មានដែរ
តាំងពីខែកក្កដា ប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ខាងត្បូង លោក សាល់វ៉ា មៀ (Salva Kiir) បានរំលាយរដ្ឋាភិបាលចោទទាំងស្រុង និងបណ្តេញអនុប្រធានាធិបតី លោក រៀក ម៉ាហ្សារ (Riek Machar) ដែលចង់ឈរឈ្មោះប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០១៥ចេញពីតំណែង ព្រមទាំងបានទាត់អ្នកមាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងស៊ូដង់ខាងជើង ឱ្យចេញពីរង្វង់រដ្ឋាភិបាលទាំងអស់។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្រុមដែលតឹងរឹងជ្រុលជាមួយនឹងក្រុងខាទុំ ត្រូវរងការចោទប្រកាន់ថាបានរួមគំនិត ជាមួយលោក រៀក ម៉ាហ្សារ ចង់ធ្វើរដ្ឋប្រហារ ទម្លាប់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នផង។
ហើយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោក សាល់វ៉ា បានពង្រឹងវិធានការ ផ្តុំអំណាច នៅក្នុងសមាជបក្ស “ចលនាប្រជាជនដើម្បីរំដោះស៊ូដង់ខាងត្បូង” ដឹកនាំដោយក្រុមយោធារំដោះស៊ូដង់ (SPLA) ទើបកងកម្លាំងអង្គរក្សរបស់ប្រធានាធិបតី សាល់វ៉ា គៀ មានលេសបើកយុទ្ធនាការកម្ចាត់កម្ចាយនៅតាមមូលដ្ឋាន ជាតិពិន្ធុ នុយអេ តាមចាប់លោក រៀក ម៉ាហ្សារ។ លោករៀក ម៉ាហ្សារ ដែលជាជននុយអេ មានទ័ពដែរ ក៏បានវាយតបវិញ។
ដូច្នេះដំបូងឡើង ជម្លោះប្រដាប់អាវុធគ្មានអ្វីជាលក្ខណៈពូជសាសន៍ទេ។ ប៉ុន្តែល្បែងនយោបាយនេះ បានធ្វើឱ្យគេនឹកឃើញអតីតកាល វដ្តចង់សងសឹកគ្នាវិលទៅវិលមកឥតឈប់ មិនអាចបញ្ឈប់បានឡើយ ព្រោះកាលពីឆ្នាំ១៩៩១ កាលនៅជាឧទ្ទាមទ័ពព្រៃក្នុងពេលសាកល្បងផ្តួលអ្នកគ្រប់គ្រងដ៏ល្បីម្នាក់ លោក រៀក ម៉ាហ្សារ បានមេកើយផ្តាច់ខ្លួនពីក្រុម ដោយបានកាប់សម្លាប់ ជាងពីរពាន់នាក់ សុទ្ធសឹងជាជនជាតិ ឌិនការ នៅក្រុងបូរ។ ឥលូវដល់វេន ឌិនការ ដែលជាជនជាតិភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេស និងជាកាន់អំណាចម្តង។ ការប្រយុទ្ធគ្នានោះបានសម្លាប់ជីវិតមនុស្ស អស់ប្រមាណពី៤០០ទៅ៥០០នាក់ នៅទីក្រុងជូបា និងរាលដាលដល់ ក្រុង បូរ ទៀត នៅថ្ងៃម្សិលមិញ។ ក្នុងចំណោមជនរងគ្រោះ ក៏មានបីនាក់ជាទាហានមួកខៀវ។ អាំវុុំបក្ស ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាសធ្វើរដ្ឋប្រហារជាមួយនឹងលោក រៀក ម៉ាហ្សារ ទម្លាប់បតី ល
ល្បែងសម្ព័ន្ធភាព
នេះហើយជាក្តីព្រួយបារម្ភរបស់ពិភពលោកទាំងមូល។ លោកអូបាម៉ា បានបញ្ជូនទាហាន ទៅការពារជនជាតិអាមេរិក នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង ទាហានអ៊ូហ្កង់ដា ក៏បានធ្វើដំណើរទៅក្រុងជូបា ដើម្បីជួយរក្សាសុវត្ថិភាព។ វិបត្តិនយោបាយដែលរាលដាលទៅជាជម្លោះសហគមន៍ជាតិសាសន៍ ងាយនឹងធ្លាក់ក្នុងជ្រោះវាលវដ្តសង្សារ វិលវល់រកច្រកចេញមិនរួចទេ។ អន្តរាគមន៍ តាមទូរស័ព្ទរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក កេនយ៉ា អ៊ូហ្កង់ដា ឬអេត្បូពីរ ឬអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនអាចអូសទាញឱ្យប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ខាងត្បូង លោក សាល់វ៉ា គៀ បើកច្រកចរចាជាមួយនឹងគូប្រឆាំង លោក រៀក ម៉ាហ្សារទេ។ ឯចំណែកលោកអតីតអនុប្រធានាធិបតីបាត់អំណាចក៏មានជំហរដាច់ខាត មិនព្រមចរចាដែរ ដរាបលោក សាល់វ៉ា គៀ នៅតែកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីនោះ។
លោក រៀក ម៉ាហ្សារ អាចមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងសម្រាប់ប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ ព្រោះជាទាហាន និងបានប្រកូកប្រកាសឱ្យមិត្តរួមអាវុធ ក្នុងជួរយោធាប្រជាជនរំដោះស៊ូដង់ ជាអ្នកធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ប្រធានធិបតី។ ពេលនេះលោក រៀក ម៉ាហ្សារបានទទួលការគាំទ្រពីមេទ័ពម្នាក់ ដែលជាជនជាតិឌិនការ ដូច្នេះនេះជាសញ្ញាមួយបញ្ជាក់ពីភាពទន់ខ្សោយរបស់ប្រធានាធិបតី។
ពេលនេះកម្លាំងលើសមរភូមិ មានលក្ខណៈមិនច្បាស់លាស់មិនដឹងខាងណាខ្លាំងជាងខាងណាមែន ប៉ុន្តែ ការផ្ទុះអំពើហិង្សា អគ្គិភ័យ នៅគ្រប់ទិសទី អណ្តូងប្រេង ដែលជាប្រភពចំណូលរបស់ជាតិ ក្លាយជាទិសដៅនៃការវាយប្រហារ អស្ថិរភាពនៅតាមតំបន់កុលសម្ព័ន្ធបង្កឱ្យជម្លោះប្រកាន់សហគមន៍ អាចនឹងរុញច្រានស្ថានភាពឱ្យកាន់តែវឹកវរ។ លោក សាល់វ៉ា គៀ អាចនឹងលែងគ្រប់គ្រងបាន។
ម្យ៉ាងទៀត ប្រជាជនស៊ូដង់ សុទ្ធសឹងជាអ្នកមិនអក្សរ មិនចេះអាន ខ្វះការយល់ដឹង និងមានជីវភាពក្រីក្រខ្លាំង ដូច្នេះប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងទាំងមូល កាន់តែងាយរងគ្រោះថ្នាក់បាត់បង់ខ្ចាត់ខ្ចាយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ