អ៊ីរ៉ង់បាញ់សាកមីស៊ីល បានជោគជ័យ ខណៈសហរដ្ឋអាមេរិក គំរាមដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:២៨
មួយថ្ងៃក្រោយការធ្វើការដង្ហែរក្បួនយោធា បង្ហាញគ្រាប់មីស៊ីល និងគ្រឿងសព្វាវុធ ទូរទស្សន៍ជាតិ អ៊ីរ៉ង់ បានប្រកាសផ្សាយនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៣កញ្ញានេះថា កងទ័ពអ៊ីរ៉ង់ បានបាញ់សាកល្បងគ្រាប់មីស៊ីលថ្មី របស់អ៊ីរ៉ង់ បានដោយជោគជ័យ។ សូមបញ្ជាក់ថា ការបាញ់សាកល្បងនេះ គឺធ្វើឡើងស្របពេលដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាសថ្កោលទោសអ៊ីរ៉ង់ នៅចំពោះមុខមហាសន្និបាតនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រមទាំងបានគំរាមដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ទៀតផង។
តើការបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលថ្មីរបស់អ៊ីរ៉ង់នេះ នឹងបង្កជាផលវិបាកអ្វីខ្លះ ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់ និងជាពិសេសដល់ កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ២០១៥?
មីស៊ីលក្បាលច្រើន
ទូរទស្សន៍ជាតិអ៊ីរ៉ង់ បានផ្សាយរូបភាពជាច្រើន នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២៣ កញ្ញានេះ ដោយរូបភាពនោះបង្ហាញពីសកម្មភាពបាញ់បង្ហោះមីស៊ីល។ បន្ទាប់មកទៀត ក៏មានរូបភាព ដែលថតចេញពីក្នុងមីស៊ីល ក្នុងពេលហោះឡើងទៅលើទៀតផង។ មីស៊ីល ដែលគេបាញ់សាកល្បងនេះ មានឈ្មោះថា Khoramshahr ដែលអាចហោះបានចំងាយ ២០០០គីឡូម៉ែត្រ។ លក្ខណៈពិសេស របស់មីស៊ីលនេះ គឺថា វាអាចបំពាក់ក្បាលគ្រាប់បានច្រើន ពោលគឺមានន័យថា មីស៊ីលតែមួយគ្រាប់ តែវាអាចបំបែកក្បាល ចេញទៅបាញ់គោលដៅផ្សេងគ្នា បានច្រើន។ នេះបើតាមការប្រកាសរបស់ លោក Amir Ali Hadjizadeh អគ្គបញ្ជាការកម្លាំងអវកាសរបស់អ៊ីរ៉ង់។
ក្នុងព័ត៌មានដែលផ្សាយ គេមិនបានបញ្ជាក់ថា បាញ់សាកកាលពីថ្ងៃណាទេ។ ក៏ប៉ុន្តែកាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី ២២កញ្ញានេះ នៅក្រុងតេអេរ៉ង់ មានពិធីដង្ហែរក្បួនយោធាមួយដ៏ធំ ដើម្បីរំលឹកថ្ងៃផ្ទុះសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ អ៊ីរ៉ង់នៅឆ្នាំ១៩៨០ ដែលក្នុងឱកាសនោះ គេឃើញទូរទស្សន៍អ៊ីរ៉ង់ ផ្សាយរូបភាពដង្ហែរមីស៊ីល។ បន្ទាប់មកក្នុងឱកាសនោះ មន្ត្រីធំៗរបស់អ៊ីរ៉ង់ បានអះអាងថាជាមីស៊ីលថ្មីរបស់គេ ហើយនឹងត្រូវអាចប្រើប្រាស់បានក្នុងពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខ។ ដូច្នេះ ក្នុងន័យនេះ គឺគេអាចសន្និដ្ឋានថាគ្រាប់មីស៊ីលក្បាលច្រើន ថ្មីរបស់អ៊ីរ៉ង់នេះ អាចត្រូវបានគេបាញ់សាកល្បងនៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍នេះតែម្តង។
ក្រៅពីមីស៊ីលក្បាលច្រើនថ្មី ឈ្មោះ Khoramshahr នេះ អ៊ីរ៉ង់មានមីស៊ីល ពីរប្រភេទទៀត ឈ្មោះ Ghadr-F និង Sejil ដែលសុទ្ធតែរត់បានចំងាយ២០០០គីឡូម៉ែត្រ។ មានថ្នាក់ដឹកនាំអ៊ីរ៉ង់ ខ្លះ បានអះអាងថា អ៊ីរ៉ង់ មានបច្ចេកវិទ្យាគ្រប់គ្រាន់ហើយ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ មីស៊ីលគេ ឲ្យរត់បានចំងាយឆ្ងាយជាងនេះ។
អ៊ីរ៉ង់ថា មានមីស៊ីលការពារខ្លួន គឺជាសិទ្ធិរបស់អ៊ីរ៉ង់!
កាលពីថ្ងៃទី ១៩ កញ្ញា នៅចំពោះមុខអង្គមហាសន្និបាត នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកដូណាល់ ត្រាំ បានបរិហារអ៊ីរ៉ង់ថា ជាប្រទេស យូកូង។ យើងអាចកាត់យល់ថា មីស៊ីលថ្មីនេះ គឺជាការឆ្លើយតប ទៅនឹងសម្តីរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលខាងភាគីអ៊ីរ៉ង់ ចាត់ទុកថាជាសម្តីមើលងាយ និងគំរាមកំហែង។ អ៊ីរ៉ង តែងតែប្រកាន់គោលជំហរខ្លួន ជានិច្ចថា រឿងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរ និងរឿងអាវុធមីស៊ីលការពារខ្លួនគឺជារឿងពីរដាច់ដោយឡែក។ សម្រាប់អ៊ីរ៉ង់ វាគឺជាសិទ្ធិស្របច្បាប់ របស់អ៊ីរ៉ង់ក្នុងនាមជាប្រទេសឯករាជ្យពេញអធិបតេយ្យ គឺគេមានសិទ្ធិមានអាវុធ ដើម្បីការពារខ្លួន។ សិទ្ធិនេះ ប្រទេសណាក៏មានដែរ មិនមែនមានតែសម្រាប់អាមេរិកមួយទេ។
នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់គ្រងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយអ៊ីរ៉ង់ ជាមួយមហាអំណាច៦ប្រទេស បារាំង អាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី អង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង់ កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ នោះ គឺគេពុំបានចែងស្តីពី ការហាមឃាត់នូវការអភិវឌ្ឍន៍អាវុធបាលីស្ទីកទេ។ សម្រាប់អ៊ីរ៉ង់ ចំណុចនេះគឺច្បាស់ណាស់។ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ២០១៥ គឺគ្រប់គ្រងតែ សកម្មភាពចំរាញ់ធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ដែលអាចយកទៅប្រើធ្វើជាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរប៉ុណ្ណោះ។ តែក្រោយមក នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ គឺសេចក្តីសម្រេចចិត្តលេខ 2231 របស់អង្គការសហប្រជាជាតិទេ ដែលបានហាមឃាត់បន្ថែម ថាអ៊ីរ៉ង់មិនត្រូវអភិវឌ្ឍ កម្មវិធីកាំជ្រួចបាលីស្ទីក ដែលមានទិសដៅ យកទៅបំពាក់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរឡើយ។
ក៏ប៉ុន្តែ ទាំងលើកនេះ ទាំងលើកមុន អ៊ីរ៉ង់ អះអាងថា កាំជ្រួចមីស៊ីលរបស់គេ គឺជាកាំជ្រួចសាមញ្ញ ហើយមិនមែនផលិតឡើង ក្នុងបំណងយកទៅបំពាក់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លែងអ៊ែរឡើយ។ ជាងនេះទៅទៀត អ៊ីរ៉ង់ ពុំមានកម្មវិធី ចំរាញ់ធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ដើម្បីយកទៅផលិតក្បាលនុយក្លេអ៊ែរទេ។ តែ សំណួរសួរថា សហគមន៍អន្តរជាតិ អាចជឿការអះអាងរបស់អ៊ីរ៉ង់នេះ កំរិតណា? ត្រង់នេះហើយដែល ធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងថ្នាក់ដឹកនាំអាមេរិកខ្លះ ចោទប្រកាន់អ៊ីរ៉ង់ ថាកំពុងលេងខ្សែលើ។
លោកដូណាល់ ត្រាំ អាចដកខ្លួនអាមេរិក ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរដែរឬទេ?
ដូចយើងបានឃើញហើយ លោកដូណាល់ ត្រាំ បានសន្យាកាលពីពេលឃោសនាបោះឆ្នោត ថាគាត់នឹងដកអាមេរិកចេញ ពីកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ស្តីពីអាកាសធាតុ ហើយគាត់បានធ្វើមែន។ ដូចគ្នាដែរ គាត់បានសន្យាថា បើគាត់ឡើងកាន់តំណែង គាត់នឹងហែក កិច្ចព្រមព្រៀងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ចោល។ យ៉ាងណាមិញ ក្នុងសន្ទរកថា កាលពីថ្ងៃទី១៩កញ្ញា នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ យើងឃើញថា លោកដូណាល់ត្រាំ មិនបានផ្លាស់ប្តូរគោលជំហរនេះទេ។ គាត់បាននិយាយក្នុងន័យគំរាម ថាគាត់អាចនឹងបន្តដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើអ៊ីរ៉ង់។
នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែតុលាខាងមុខនេះ គឺដល់ពេលគំរប់៣ខែម្តង ដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ ត្រូវឆ្លើយនៅមុខអង្គសភា Congres របស់អាមេរិក ថាតើអ៊ីរ៉ង់បានគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ បានត្រឹមត្រូវដែរឬទេ។ បើលោកដូណាល់ ត្រាំ ឆ្លើយថាអត់ទេ នោះមានន័យថា សមាជិកសភាអាមេរិក អាចនឹងបោះឆ្នោតដើម្បីបន្តដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើអ៊ីរ៉ង់។
កន្លងមក២លើកហើយ ដែលរដ្ឋាភិបាលលោកត្រាំ បានឆ្លើយទាំងទើសទ័ល ថាអ៊ីរ៉ង់ បានសហការគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងបានត្រឹមត្រូវទេ ដោយស្របតាមការអះអាងរបស់ភ្នាក់ងារនុយក្លេអ៊ែរអន្តរជាតិ។ តែលើកនេះ គេកំពុងតែបារម្ភថា លោកត្រាំ អាចនឹងមិនស្តាប់ ឬមិនយល់ស្រប ទៅតាមការអះអាងរបស់ទីភ្នាក់ងារ AIEA ទេ។ ជាពិសេស បន្ថែមជាមួយនឹងការបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលថ្មីរបស់អ៊ីរ៉ង់ នៅថ្ងៃនេះទៀត អ្នកវិភាគកាន់តែបារម្ភថា លោកដូណាល់ ត្រាំ ប្រហែលជាអាចសម្រេច ដកខ្លួនអាមេរិក ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមែន ហើយទាមទារឲ្យចរចាសាឡើងវិញ។
អាមេរិកដកខ្លួនចេញ គឺដូចលើកទឹកចិត្តអ៊ីរ៉ង់ ឲ្យមាននុយក្លេអ៊ែរ
ទាំងអ៊ីរ៉ង់ ទាំងប្រទេសមហាអំណាចហត្ថលេខី៥ផ្សេងទៀត គេបានបញ្ជាក់ហើយថា គេនឹងមិនរុះរើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយចរចាធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីណាមួយ តាមតែសហរដ្ឋអាមេរិក ទាមទារចង់បាន នោះទេ។ សឹងតែ១០ឆ្នាំ ទំរាំបានកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះ ហើយបើទោះបី វាមិនល្អឥតខ្ចោះ តែគេបានទទួលការសហការច្រើន ពីសំណាក់ អ៊ីរ៉ង់។
បើអាមេរិកដកខ្លួនចេញ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ក៏នៅតែមានសុពលភាពដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ អវត្តមានរបស់អាមេរិក អាចប៉ះពាល់ទៅដល់ វិសាលភាព នៃការអនុវត្តរបស់កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ អាមេរិក អាចបន្តដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ដែលរកស៊ី នៅអ៊ីរ៉ង់ ឬរកស៊ីជាមួយអ៊ីរ៉ង់។ ក្នុងបញ្ហានេះ វាអាចស្មុគស្មាញបន្តិច ព្រោះថាក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសកលភាវូបនីយកម្ម និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុបច្ចុប្បន្ន មានក្រុមហ៊ុនធំៗ មានសាខានៅពាសពេញ។ ក្រុមហ៊ុនអ៊ឺរ៉ុបខ្លះ ក៏រកស៊ីនៅអាមេរិក។ ហើយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ខ្លះ បានចុះកិច្ចសន្យារយៈពេលវែង ជាមួយអ៊ីរ៉ង់រួចហើយ ឧទាហរណ៍ដូចជាក្រុមហ៊ុនបារាំង Total និង Renault ជាដើម។ បើអាមេរិក ហ៊ានតែរករឿង គឺច្បាស់ ជាមានបញ្ហាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ជាក់ជាមិនខាន។
ជាងនេះទៅទៀត បើអាមេរិកដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង គឺវានឹងបង្កើតឡើងវិញ នូវបរិយាកាសតានតឹង ប្រឈមមុខគ្នា ជាផ្លូវការរវាងអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់។ របួសចាស់ និងរើឡើងវិញ កំហឹងគុំគួន ដែលមានពីអតីតកាល និងឆេះក្តៅឡើងវិញ។ ហើយថាមិនត្រូវ អ៊ីរ៉ង់ អាចនឹងសម្រេច ដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដែរ ក៏ថាបាន។ បើដូច្នេះមែន នោះគឺមិនខុសពី ជំរុញអ៊ីរ៉ង់ ឲ្យមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយចំហរនោះទេ។ អ្នកជំនាញខ្លះបានលើកឡើងថា បើអាមេរិក នៅតែបន្តគំរាមអ៊ីរ៉ង់ បែបនេះតទៅទៀត អ៊ីរ៉ង់ នឹងក្លាយជាកូរ៉េខាងជើងនៅដើមបូព៌ា។ បើអាមេរិក យកអ៊ីរ៉ង់ ជាសត្រូវ ទៅតាមការចាក់របស់អ៊ីស្រាអែល និង អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត គឺជារឿងមួយ ខុសធ្ងន់ណាស់៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ