ហ្កាហ្សា៖ កំដៅនៃភាពតានតឹង អាចបង្កជាភ្លើងសង្រ្គាមសាជាថ្មី បានគ្រប់ពេលវេលា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:០៥
នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ភាពតានតឹង និងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា នៅតែបន្តមាន មួយថ្ងៃក្រោយមានបាតុកម្មរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនតំបន់ហ្កាហ្សា និងការបង្រ្កាបរបស់ទាហានអ៊ីស្រាអែល ដែលបានបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្សប្រមាណ១៦នាក់។ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានអំពាវនាវ ឲ្យមានការស្ងប់ស្ងាត់ ព្រមទាំងបានទាមទារ ដោយក្លាចក្រែងបញ្ហានេះ នឹងក្លាយជាចំណុចចាប់ផ្តើម នៃសង្រ្គាមថ្មីមួយទៀត រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន។ អង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានអំពាវនាវ ឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ ស្តីពីករណីស្លាប់បាតុករជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន ទាំង១៦នាក់ ផងដែរ។
បាតុកម្មអហិង្សា ក្លាយជាការផ្ទុះអាវុធ
ការជួបជុំគ្នាដែលក្រុមជនប៉ាឡេស្ទីន នៅតំបន់ហ្កាហ្សា បានរៀបចំធ្វើ កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី៣០មីនា គឺជាការជួបជុំដែលមានលក្ខណៈសន្តិភាពនិយម។ ក៏ប៉ុន្តែ វាបានឈានក្លាយទៅជាការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ជាមួយទាហានអ៊ីស្រាអែល ដែលនៅយាមតាមព្រំដែន ហើយអំពើហិង្សាក៏បានផ្ទុះឡើង។ ទាហានអ៊ីស្រាអែល បានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើង ដើម្បីបំបែកក្រុមបាតុករ។ មានជនប៉ាឡេស្ទីនយ៉ាងហោចណាស់ ១៦នាក់ស្លាប់ និងប្រមាណ១៤០០នាក់ បានរងរបួស។
សូមបញ្ជាក់ថា ការជួបជុំកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ គឺជាការរំលឹកខួប ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ដែលជាថ្ងៃ ដែលជនជាតិអារ៉ាប់អ៊ីស្រាអែល ៦នាក់ត្រូវគេសម្លាប់ ដោយសារតែបានតវ៉ាប្រឆាំង នឹងការទន្រានយកទឹកប៉ាឡេស្ទីន ពីសំណាក់អ៊ីស្រាអែល។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ទិវានេះ ត្រូវបានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ចាត់ទុកជា”ទិវាទឹកដី” ហើយរំលឹកខួបជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិឲ្យជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន អាចត្រលប់ទៅកាន់ទឹកដីគេវិញ ដែលបច្ចុប្បន្ន ស្ថិតក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់អ៊ីស្រាអែល។
ការជួបជុំកាលពីថ្ងៃទី៣០មីនានេះ មានមនុស្សចូលរួមប្រមាណ៣ម៉ឺននាក់ នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនរវាងតំបន់ហ្កាហ្សា និងអ៊ីស្រាអែល។ ការរំលឹកខួបដោយអហិង្សានេះ រៀបចំដោយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវីល តែក៏បានក៏មានការជួយគាំទ្រពីក្រុមហាម៉ាស ដែលជាក្រុមប្រដាប់អាវុធ គ្រប់គ្រងសន្តិសុខ និងនយោបាយ នៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ បើតាមការអះអាងជាផ្លូវការ ក្រុមហាម៉ាស បានបញ្ជូនមនុស្ស ឲ្យមកយាម ដើម្បីការពារកុំឲ្យហ្វូងបាតុករ ខិតទៅក្បែរព្រំដែនពេក ព្រោះនៅតាមបណ្តោយព្រំដែន មានរបងបន្លាលួសខណ្ឌ ហើយតែកាលណាទៅក្បែរពេក ទាហានអ៊ីស្រាអែល អាចធ្វើការវាយបក។
ដូចយើងដឹងហើយ ថាយុវជនប៉ាឡេស្ទីនក្មេងៗ ដែលអត់ការងារធ្វើ គ្មានសង្ឃឹម គ្មានអនាគត់ គឺពួកគេប្រកបដោយកំហឹង ពុះកញ្ជ្រោលស្អប់អ៊ីស្រាអែល។ ដូច្នេះ ពេលមានបាតុកម្មម្តងៗ គេមិនអាចទប់បានងាយៗទេ។ ដូច្នេះហើយ បានជាវាបានរាលដាល ក្លាយទៅជាអំពើហឹង្សា។ អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានអះអាងថា ក្រុមបាតុករប៉ាឡេស្ទីន បានយកដុំថ្ម ដបប្រេង និងសំបកកង់រថយន្តឆេះដោយភ្លើង គប់មកលើច្រកយាមព្រំដែន និងទាហានអ៊ីស្រាអែល។
ទាហានអ៊ីស្រាអែល បានប្រើយានដ្រូន ដើម្បីបើកយកឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែកទៅបាញ់ពីលើ ដើម្បីបំបែកហ្វូងបាតុករ។ ភាពជ្រួលច្របល់នេះ ធ្វើឲ្យកំហឹងបាតុការកាន់តែឆេះឡើង ហើយក៏ផ្ទុះអាវុធតែម្តង។ ទាហានអ៊ីស្រាអែល បានបាញ់ទៅលើហ្វូងបាតុករ។ តែយ៉ាងណា គេនៅមិនទាន់ដឹង ថាអ្នកស្លាប់និងរបួសទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងអ៊ីស្រាអែល ទាំងអស់នោះទេ។
ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខកោះប្រជុំបន្ទាន់ តែគ្មានសេចក្តីថ្លែងការរួម
កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រ ដោយមានការស្នើសុំពីប្រទេសកូវ៉េត ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បានប្រជុំបន្ទាន់មួយ ក៏ប៉ុន្តែជាសំណាងអាក្រក់ ថ្ងៃម្សិលមិញនេះ គឺជាថ្ងៃបុណ្យប៉ាក់តាមប្រពៃណីសាសនាកាតូលិក ហើយក៏ជាបុណ្យ ប៉េស្សា របស់សាសនាជ្វីហ្វដែរ។ ដូច្នេះហើយ មិនមានតំណាងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ចូលរួមប្រជុំទេ។ បន្ថែមពីនេះ ក្នុងចំនោមប្រទេសសមាជិក ទាំង១៥ ភាគច្រើន បានបញ្ជូនតែអ្នកតំណាងជាន់ទាបមកចូលរួម ប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះហើយ បានជាចុងបញ្ចប់នៃការប្រជុំ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ មិនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការរួមអ្វីទេ។
តែយ៉ាងណា លោកអនុប្រធានការិយាល័យកិច្ចការអន្តរជាតិ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានលើកឡើងថា អ៊ីស្រាអែល ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវ ជំពោះមុខនឹងការបាត់បង់ជីវិតជនស្លូតត្រង់។ លោកម្នាក់នេះ បានអះអាងថា ទាហានអ៊ីស្រាអែល អាចប្រើកាំភ្លើងបាញ់តបទៅលើក្រុមបាតុករបាន លុះណាតែស្ថិតក្នុងករណីចាំបាច់បំផុត។ ដូច្នេះ ក្នុងនាមអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកសូមអំពាវនាវ ឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតមួយ ដោយឯករាជ្យ ស្តីពីហេតុការណ៍ ដែលបានកើតឡើង កាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ ដើម្បីកំណត់ថា តើទាហានអ៊ីស្រាអែល ពិតជាបានបាញ់រះសំដៅលើក្រុមបាតុករ ដោយគ្មានហេតុផល អាចទទួលយកបានឬយ៉ាងណា។
ប៉ុន្តែ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល បាននិយាយកាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រ ម្សិលមិញថា គឺក្រុមយុវជនប៉ាឡេស្ទីនទេ ដែលបង្ករឿងដោយខ្លួនឯង ព្រោះពួកគេ បានសម្រុកចូលមកក្បែរព្រំដែន ដែលជាតំបន់ហាមឃាត់នោះ ជ្រុលហួសពេក ដោយបានគប់ដុំថ្ម ដបប្រេង និងភ្លើង មកលើទាហានអ៊ីស្រាអែល។
សង្រ្គាម អាចផ្ទុះឡើងសាជាថ្មី បានគ្រប់ពេលវេលា
មកត្រឹមពេលនេះ ស្ថានការណ៍នៅមិនទាន់ស្ងប់នៅឡើយទេ ហើយអាចនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងឡើងផង បើសិនជាភាគីទាំងសងខាង មិនព្រមបន្ទន់ខ្លះ។ តាមការគ្រោងទុក ក្បួនបាតុកម្មតាមបណ្តោយព្រំដែន រវាងហ្កាហ្សា និងអ៊ីស្រាអែលនេះ គឺគេនឹងធ្វើរយៈពេល៦សប្តាហ៍ រហូតដល់ពាក់កណ្តាលខែឧសភាឯណោះ។ ដូច្នេះ មានន័យថាស្ថានការណ៍ ពុះកញ្ជ្រោលរបៀបនេះ នឹងអាចមានជាថ្មីទៀត បានគ្រប់ពេលទាំងអស់។
លោក Antonio Guterres អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងអំពាវនាវ ឲ្យភាគីទាំងសងខាង រក្សាការអត់ធ្មត់ កុំធ្វើអ្វីឲ្យជ្រុលហួសហេតុ ព្រោះថា អំពើហិង្សាទាំងនេះ អាចនឹងក្លាយជាចំណុចចាប់ផ្តើម នៃសង្រ្គាមផ្ទុះអាវុធ ជាថ្មី រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន។ ដោយឡែក កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រ ក្រុមហាម៉ាស ក៏បានប្រកាសដែរ ថាកុំឲ្យក្រុមបាតុករ ខិតទៅជិតព្រំដែនពេក ដើម្បីចៀសវាង ការប៉ះទង្គិចជាថ្មី។
យើងនៅចាំបាននូវ សង្រ្គាមរវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ចំនួន២លើក ឆ្នាំ២០០៨ និងឆ្នាំ២០១៤។ សង្រ្គាមនេះ អ្នកដែលរងគ្រោះបំផុត គឺប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលត្រូវក្លាយជាខែល ការពារក្រុមហាម៉ាស ហើយទីបំផុត រងគ្រាប់ប្លោងរបស់អ៊ីស្រាអែល។ តំបន់ហ្កាហ្សា ដែលត្រូវអ៊ីស្រាអែល ហ៊ុំព័ទ្ធ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចដ៏លំបាកណាស់ទៅហើយ បើបន្ថែមសង្រ្គាម និងគ្រាប់កាំភ្លើងទៀត នោះកំហឹងស្អប់អ៊ីស្រាអែល ពីសំណាក់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន នឹងកាន់តែរីកធំឡើង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ