គម្រោងអន្តរជាតិ ITER ដើម្បីសាកល្បងបច្ចេកវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរថ្មី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
នៅក្នុងការស្វះស្វែងរកបច្ចេកវិទ្យាថ្មី ដើម្បីផលិតថាមពលដែលមានសុវត្ថិភាព មិនបំពុលបរិយាកាស និងមិនបញ្ចេញឧស្ម័ននាំឲ្យផែនដីឡើងកម្តៅ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តកំពុងសាកល្បងវិធីផលិតថាមពល ទៅតាមយន្តការនៃប្រតិកម្មនុយក្លេអ៊ែរ នៅក្នុងស្នូលព្រះអាទិត្យ។ ការសាកល្បងនេះត្រូវធ្វើឡើង នៅក្នុងគម្រោងជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ មានឈ្មោះថា ITER ហើយដែលរ៉េអាក់ទ័រសាកល្បងមួយ កំពុងស្ថិតក្រោមការសាងសង់ នៅប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសបារាំង។
ថាមពល គឺជាកត្តាដ៏ចាំបាច់បំផុតមួយ សម្រាប់ជីវិតរបស់មនុស្សយើង ហើយនៅពេលដែលចំនួនប្រជាជននៅលើពិភពលោកកើនឡើងកាន់តែច្រើន តម្រូវការថាមពលក៏ត្រូវកើនឡើងកាន់តែច្រើនទៅតាមនោះផងដែរ។
ចាប់តាំងពីសតវត្សរ៍ទី១៩មក មនុស្សយើងបានអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាបានយ៉ាងជឿនលឿន ដើម្បីផលិតថាមពលយកមកប្រើប្រាស់ ក៏ប៉ុន្តែ គិតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ ថាមពលចម្បងបំផុត ដែលយើងប្រើប្រាស់ គឺមានប្រភពចេញពីថាមពលផូស៊ីល រួមមាន ធ្យូងថ្ម ប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិ។ ថាមពលផូស៊ីលអស់ទាំងនេះ ក្រៅតែពីមានបរិមាណកំណត់ វាក៏បង្កើតជាបញ្ហាចម្បងមួយទៀតផងដែរ គឺការបញ្ចេញឧស្ម័ន ដែលនាំឲ្យភពផែនដីរបស់យើងត្រូវឡើងកម្តៅ។
ដូច្នេះ ដើម្បីអាចបង្កើនការផលិតថាមពលឲ្យស្របទៅតាមតម្រូវការ នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងកំណើននៃចំនួនប្រជាជននៅលើពិភពលោក ហើយក្នុងពេលជាមួយគ្នា អាចទប់ស្កាត់ការឡើងកម្តៅផែនដី យើងចាំបាច់ត្រូវតែស្វះស្វែងរកប្រភពថាមពលថ្មី។នៅក្នុងការស្វែងរកថាមពលថ្មី សម្រាប់អនាគតនេះ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តសំឡឹងទៅប្រភពថាមពលដ៏ចម្បងមួយ ដែលផ្គត់ផ្គង់ថាមពលដល់ជីវិតលើភពផែនដីរបស់យើង អស់រយៈពេលរាប់ពាន់លានឆ្នាំមកហើយ គឺព្រះអាទិត្យ។
ការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរថ្មីនេះត្រូវបានធ្វើឡើង តាមរយៈគម្រោងអន្តរជាតិ "អ៊ីទែរ" (ITER) ដែលមានការចូលរួមសហការពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប ចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង រុស្ស៊ី និងឥណ្ឌា ហើយដែលរ៉េអាក់ទ័រសាកល្បងមួយ កំពុងត្រូវបានសាងសង់ នៅប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសបារាំង។
រ៉េអាក់ទ័រអ៊ីទែរត្រូវបានសាងសង់ឡើង ដោយយកទៅតាមម៉ូដែល ដែលគេឲ្យឈ្មោះថា “តូកាម៉ាក់” (Tokamak) បង្កើតឡើងដោយរូបវិទូនុយក្លេអ៊ែរសូវៀត កាលពីក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៥០។
តូកាម៉ាក់ គឺជាម៉ូដែលរ៉េអាក់ទ័រ ដែលមានរាងមូលដូចនំកង ឬនំដូណាត់ ហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញដោយដែនម៉ាញេទិកយ៉ាងសម្បើម ដែលអាចទ្រាំទ្រសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ ដោយនៅក្នុងរេអាក់ទ័រតូកាម៉ាក់ នៃគម្រោងអ៊ីទែរ សីតុណ្ហភាពនឹងមានរហូតដល់ទៅ ១៥០លានអង្សា ពោលគឺ ក្តៅជាងសីតុណ្ហភាពក្នុងស្នូលរបស់ព្រះអាទិត្យរហូតដល់ទៅ ១០ដងឯណោះ ដែលអាចបង្កើតឲ្យមានហ្វុយស្យុងនុយក្លេអ៊ែររវាងអ៊ីសូតូបអ៊ីដ្រូសែនពីរ គឺ ដឺតេរីយ៉ូម (Deutérium) និង ទ្រីចូម (Tritium) ហើយផលិតថាមពលបាន ៥០០ម៉េហ្កាវ៉ាត់។
ផ្នែកផ្សេងៗគ្នានៃរ៉េអាក់ទ័រអ៊ីទែរ ត្រូវផលិតឡើងនៅតាមបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកគម្រោង មុននឹងបញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសបារាំង ហើយតាមគម្រោង រេអាក់ទ័រនឹងត្រូវដំឡើងចប់សព្វគ្រប់ និងដាក់ឲ្យដំណើរការ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ