ដល់ថ្ងៃបិទបញ្ចប់ សន្និសីទអាកាសធាតុCOP២៤ កាន់តែតានតឹង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៥២
សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីអំពីអាកាសធាតុ COP២៤ ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅប្រទេសប៉ូឡូញ ជាទីសង្ឃឹមថានឹងរកឃើញវិធីសាស្ត្រប្រកបដោយមហិច្ឆតា សម្រាប់យកទៅអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស។ គ្រោងបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃសុក្រនេះ សន្និសីទកំពុងឈានចូលដល់ដំណាក់កាលប្រញឹក និងតានតឹងយ៉ាងខ្លាំង។ ការជជែកតស៊ូមតិ ទំនងជានឹងអាចបន្តអូសបន្លាយពេលច្រើនម៉ោង រហូតដល់ចុងសប្តាហ៍ទៀតផង។
សន្និសីទអាកាសធាតុលើកទី២៤នេះ ជាសន្និសីទដ៏ធំនិងសំខាន់ខ្លាំងបន្ទាប់ពី សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិរៀបចំធ្វើនៅទីក្រុងប៉ារីស កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ឬហៅថាCOP២១។ ពីព្រោះសន្និសីទនេះ មានកម្មវត្ថុរកឱ្យឃើញកិច្ចវិធានការ អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសផង និងវិធីពង្រឹងហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់សម្រួលពិភពលោកឱ្យឆ្លងអន្តរកាលឆ្ពោះទៅរកពិភពលោកគ្មានរងឥទ្ធិពលពីឧស្ម័នកាបូន។ ជាពិសេសនេះជាឱកាសដែលប្រទេសជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិទាំងអស់ ត្រូវបង្ហាញជាថ្មីឆន្ទៈនិងកិច្ចសន្យាប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ក្នុងខណៈដែលភពផែនដីកំពុងប្រឈមនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងការឡើងកម្តៅអាកាសធាតុដល់ទៅ ៣,៣អង្សា នៅចុងសតវត្សរ៍នេះផង បើនៅតែប្រកាន់ឥរិយាបថដូចសព្វថ្ងៃ។
ប៉ុន្តែថ្ងៃបិទបញ្ចប់ជាផ្លូវការខិតមកដល់ ការចរចាកាន់តែប្រញឹកនិងតានតឹង។ បើយោងទៅតាមស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែង ទំហំនៃការទទួលបន្ទុកដ៏ស្មុគស្មាញ និងបង្កប់ដោយលក្ខណៈបច្ចេកទេសខ្លាំងផង ធ្វើឱ្យការចរចាដើរទៅមុខយ៉ាងយឺតយ៉ាវបំផុត។ ដូច្នេះ សន្និសីទក្រុងកាតូវីស ទំនងជាត្រូវដើរតាមគន្លងចាស់ជាប្រពៃណី ដូចលើកមុនៗ ដោយត្រូវបន្តពេលវេលាបន្ថែមទៀត ដោយចៀសមិនរួចឡើយ។ ប្រតិភូក្នុងកិច្ចចរចានេះសុទ្ធតែបានដឹងខ្លួនជាស្រេច។ ម្យ៉ាងទៀត គម្រោងសេចក្តីសម្រេច របស់ប៉ូឡូញ ដែលជាប្រធានសន្និសីទCOP២៤ ទើបត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណៈនៅល្ងាចមិញ។
តើ អ្វីខ្លះទៅជាចំណុចខ្ទាស់ខ្លាំង ?
គម្រោងសេចក្តីសម្រេច ដែលជាមគ្គុទេសក៍សម្រាប់អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស ពោលគឺជាវិធានច្បាប់ សម្រាប់ទប់កម្តៅផែនដីកុំឱ្យឡើងក្រោមខ្ពស់លើសពី ២អង្សា មាន ១៥ជំពូក។ ចំណុចដែលត្រូវកែសម្រួល និងត្រូវចរចាអារកាត់មានជាច្រើនដូចជា ៖ ជំពូកស្តីអំពីការប្រើប្រាស់ទីផ្សារកាបូន និងចំណោទស្តីអំពីដំណើរការ ព្រមទាំងអភិបាលកិច្ចឬក្បួននៃការគិត។ យន្តការប្រកបដោយតម្លាភាព ដែលនឹងត្រូវចាប់ធ្វើអន្តរាគមន៍ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៤ទៅ ក៏កំពុងនៅជជែកតវ៉ាគ្នានៅឡើយ ថាតើមានវិធីវាស់វែងយ៉ាងណា ? តើក្រុមប្រទេសអ្នកមានប្រឹងធ្វើបានត្រឹមត្រូវតាមសន្យាបានប៉ុណ្ណា ជឿនលឿនប៉ុណ្ណា ? ចុះប្រទេសកំពុងលូតលាស់ មានបានទទួលការបន្ធូរបន្ថយបានត្រឹមណា និងសម្រាប់រយៈពេលប្រវែងណា ?
បញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់អាកាសធាតុក៏ជាចំណុចខ្ទាស់ខ្លាំងដែរ ! ក្រុមបណ្តាប្រទេសក្រីក្រចង់បានការធានាថាតើការដំឡើងមូលនិធិ ដែលក្រុមប្រទេសអ្នកមានសន្យា នឹងត្រូវរៀបចំយ៉ាងដូចម្តេចចាប់ពីឆ្នាំ២០២៥ទៅ។ គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ដែលបង្កឡើងដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដូចជា ព្យុះសង្ឃរា ទឹកជំនន់ បានក្លាយជាចំណុចតូចល្អិតមួយ កត់ត្រានៅចុងក្រដាស មិនមែនជាអត្ថបទច្បាប់គោលត្រូវគិតគូរ ដូចក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីសទេ។ នេះជាអ្វីដែលក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលសម្គាល់ឃើញថាជាចំណុចដើរថយក្រោយ។
ក្រៅអំពីចំណុចខ្ទាស់នេះ គេក៏ឃើញមានលើកឡើងពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឡើងកម្តៅអាកាសធាតុ។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុចំនួនប្រមាណ៥០ប្រទេស បានអំពាវនាវឱ្យមានការបញ្ចេញសកម្មភាពប្រឆាំងនឹង “ហានិភ័យផុតពូជប្រទេស”។ ក្រុមប្រទេសទាំងនេះ ដែលតំណាងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដល់ទៅ១ពាន់លាននាក់នៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក អាស៊ី និងកូនកោះតូចៗ បានប្រកាសសន្យារួចទៅហើយថានឹងកំរិតការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ចាប់ពីនេះទៅឆ្នាំ២០២០តែម្តង។
អឺរ៉ុបស្ងាត់ស្ងៀម អាមេរិករាទឹក
ក្រៅអំពីចំណុចខ្ទាស់ទាក់ទងនឹងវិធីណែនាំអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីស ប្រធានបទដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយទៀត ដែលប្រតិភូក្នុងអង្គសន្និសីទត្រូវជំនះឱ្យបាននោះគឺ ការរាប់បញ្ចូលរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់អ្នកជំនាញអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (GIEC) ទៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចបង្ហើយ។ ប៉ុន្តែអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត រុស្ស៊ី អាមេរិក បានបដិសេធ មិន ស្វាគមទេ។ មហិច្ឆតារបស់COP២៤ ក៏ចង់រុញច្រានឱ្យក្រុមប្រទេសទាំងនោះ ដែលបានធ្វើការសន្យាចុងមាត់ចុងក និងមិនគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ពង្រឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដោយត្រូវបង្ហាញផែនការចាប់ពីឆ្នាំ២០២០ទៅ។ ប៉ុន្តែ គេមិនប្រាកដថានឹងអាចមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍អ្វីចេញប្រកាសនៅពេលបិទបញ្ចប់សន្និសីទជាស្ថាពរឡើយ។
និយាយជាសរុបទៅ សន្ទុះនៃក្តីសង្ឃឹមរបស់ក្រុមប្រទេសតូចៗ ត្រូវស្ទះកកទៅវិញ ត្រឹមក្រុមប្រទេសមហាអំណាច ដែលបញ្ចេញផ្សែងពុលខ្លាំង ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន ឥណ្ឌា មិនបញ្ចេញកាយវិការប្រឹងដើម្បីអាកាសធាតុសោះ។ បើថាមិនខំ ក៏មិនអី នេះថែមទាំងបានយកជើងមករាទឹកទៀត ៖ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត អាមេរិក រុស្ស៊ី បានថែមទាំងបន្ទាបបន្ថោករបាយការណ៍របស់GIEC។ អញ្ចឹងបានជានៅល្ងាចមិញ នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ្វីជី ដែលទើបចប់អាណត្តិជាប្រធានផ្លាស់វេនCOP23 បានចាកចេញពីតួនាទីទាំងកំហឹង ប្រកាសចាត់ទុកមេដឹកនាំដែលមិនទទួលស្គាល់របាយការណ៍របស់អ្នកជំនាញអាកាសធាតុថា គ្មានទំនួលខុសត្រូវនិងអាត្មានិយម។
អាមេរិកព្រងើយ សហភាពអឺរ៉ុប ដែលកំពុងឆ្លងកាត់វិបត្តិ (បារាំងជួបវិបត្តិអាវកាក់លឿង អង់គ្លេសកំពុងវក់នឹងនីតិវិធីដើរចេញពីអឺរ៉ុប អាល្លឺម៉ង់មានវិបត្តិមេកើយ ... )ពុំបានចេញមុខដឹកនាំសន្និសីទអាកាសធាតុនៅលើកនេះ។ មានតែចិននាំមុខ។ ចំណែកប្រធានផ្លាស់វេនCOP២៤ ជាប៉ូឡូញដែលមិនដែលមានគម្រោងចង់ពង្រឹងកិច្ចសន្យាដើម្បីអាកាសធាតុទៀត។ ដូច្នេះតើគេអាចរំពឹងទទួលបានលទ្ធផលយ៉ាងណា ?!
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ