ប្រធានាធិបតីកូឡុំប៊ី ជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពឆ្នាំ ២០១៦
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៣៣
ជ័យលាភីណូបែលសន្តិភាព ដែលពិភពលោករង់ចាំជាងគេបំផុត ត្រូវបានប្រកាសប្រគល់ទៅឱ្យលោកប្រធានាធិបតីកូឡុំប៊ី ហ័នម៉ានុយអែល សិនតូស Juan Manuel Santos ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរកឃើញសន្តិភាពជាមួយពួកឧទ្ទាមហ្វាក ! ប៉ុន្តែដូចជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឱ្យតែដល់រដូវណូបែលម្តងៗ និងជាពិសេសនៅមុនថ្ងៃប្រកាសលទ្ធផល គេតែងតែឮការបំប៉ោងព័ត៌មាន ទស្សនទាយ ស្មានថាឈ្មោះនេះ ឬឈ្មោះនោះសក្តិសម នឹងក្លាយជាជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព។ តើដំណើរការជ្រើសរើសជ័យលាភីណូបែលមានដំណើរយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ?
ប្រធានាធិបតីកូឡុំប៊ី ជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពឆ្នាំ២០១៦
មានអាយុ៦៥ឆ្នាំ ប្រសូតចេញពីគ្រួសារត្រកូលខ្ពស់នៅបូហ្កូតា លោក ហ័នម៉ានុយអែល សិនតូស បានចូលប្រលូកក្នុងនយោបាយនៅឆ្នាំ១៩៩១ និងបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជា ប្រធានាធិបតីកូឡុំប៊ីនៅឆ្នាំ២០១០។ លោកបានផ្តើមជីវិតការងារដំបូងឡើយ ជាអ្នកកាសែត ដោយបានទទួលជ័យលាភី និងកោតសរសរើពីមហាក្សត្រអេស្ប៉ាញផ្ទាល់តែម្តង។
នៅថ្ងៃនេះ គណៈកម្មការណូបែល បានប្រកាសប្រគល់ជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព ចំពោះស្នាដៃ ដែលលោកបានខិតខំប្រឹងប្រែងស្វែងរកសន្តិ ភាពជាមួយពួកឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តប្រដាប់អាវុធបដិវត្តិកូឡុំប៊ី ហ្វាក។ លោក សិនតូស បានដឹកនាំការប្រយុទ្ធបង្ក្រាបពួកហ្វាកឱ្យចុះខ្សោយដើម្បីបង្ខំពួកគេឱ្យចូលចរចា កាលនៅជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ។ ចាប់ចរចាដោយស្ងាត់ៗ នៅពេលលោកឡើងកាន់អំណាចភ្លាម និងជាផ្លូវការនៅឆ្នាំ២០១២ ការចរចាបានសម្រេចដូចបំណងរហូតបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងកាលពីថ្ងៃទី ២៦ កញ្ញា បិទបញ្ចប់សង្គ្រាមបង្ហូរឈាមរ៉ាំរ៉ៃ ជាង៥២ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែនៅពេលមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពបែរជាប្រជាពលរដ្ឋកូឡុំប៊ីភាគច្រើន បោះឆ្នោតប្រជាមតិច្រានចោលកាលពីថ្ងៃទី២ តុលា ទៅវិញ។
ទោះជាយ៉ាងដូច្នេះក្តី ក៏គណៈកម្មការណូបែល មិនរង្គើចិត្តឡើយ។ គណៈកម្មការយល់ថា ការច្រានចោលកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់កុឡុំប៊ីមិនមែនមានន័យថា ដំណើរការសន្តិភាពបានស្លាប់ឡើយ។ ហើយត្រូវតែលើកទឹកចិត្ត ដល់បុគ្គលដែលហ៊ានប្រថុយប្រថាន គ្រប់យ៉ាង មិនខ្លាចបាត់បង់អំណាចនយោបាយ ដើម្បីសន្តិភាព និងលើកទឹកចិត្តដល់រាល់គ្រប់ការផ្តួចផ្តើមគំនិតល្អៗ ជាគន្លឹះនាំសន្តិភាពឱ្យកូឡុំប៊ី។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់របស់ប្រធានគណៈកម្មការណូបែល ដែលគោរពតាមប្រពៃណីណូបែល មិនពន្យល់អំពីមូលហេតុថា ហេតុអ្វីមិនរំលែកជ័យលាភីណូបែលសន្តិភាពឱ្យមេដឹកនាំហ្វាកទន្ទឹមនឹងលោកសិនតូសទេ។
ដំណើរការជ្រើសរើសជ័យលាភីណូបែលសន្តិភាព
រង្វាន់ណូបែល គឺមរតក និងជាបង្កើតឡើងដោយ លោក អាល់ហ្វ្រេត ណូបែល ជនជាតិ ស៊ុយអែត ដើម្បីលើកសរសើរដល់អ្នកដែលបានខិតខំស្វែងរកសន្តិភាព និងបំរើប្រយោជន៍មនុស្សជាតិ។ ដំណើរនៃការជ្រើសរើសជ័យលាភី មានរយៈពេលជិតមួយឆ្នាំ ! មានន័យថា គណៈកម្មការណូបែលបានចាប់ពីការតាំងពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៥មក ដើម្បីអាចប្រកាសផ្តល់ជ័យលាភី នៅឆ្នាំ២០១៦នេះបាន។
គណៈកម្មការណូបែលដែលមានសមាជិក៥នាក់ តែងតាំងដោយសភាន័រវែស ចាប់ទទួលសំណើ “ជាពាក្យសុំ” ស្នើបេក្ខភាពណូបែល មកពីគ្រប់ជ្រុងនៃពិភពលោក តាំងពីកញ្ញា រហូតដល់តែកុម្ភៈ។ ការបញ្ជូនសំណើបេក្ខភាពណូបែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញបំផុត គ្រាន់តែបញ្ជាក់ឈ្មោះ និងមូលហេតុដែលគួរផ្តល់រង្វាន់ណូបែលដល់ជននោះជាការស្រេច។ អ្នកដែលអាចធ្វើសំណើបេក្ខភាពនេះបាន ត្រូវតែជានាយកសាកលវិទ្យាល័យ ជាសាស្រ្តាចារ្យ ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ជាសមាជិកសភា ជារដ្ឋមន្ត្រី ជាអតីតជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព ឬជាសមាជិកស្ថាប័នអង្គការអន្តរជាតិដើម្បីសន្តិភាព … ដូច្នេះ បេក្ខជនសម្រាប់រង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពមានភាពចម្រុះខ្លាំងណាស់ ! នេះបើតាមការធានាបញ្ជាក់របស់គណៈកម្មការណូបែល។ ប៉ុន្តែបុគ្គលម្នាក់មិនអាចស្នើបេក្ខភាពខ្លួនបានទេ។
នៅរវាងពីខែកុម្ភៈ ដល់ខែមីនា គណៈកម្មការចាប់ផ្តើមធ្វើជាបញ្ជី និងជម្រុះយកតែបេក្ខភាពដែលសក្តិសមបំផុត និងដែលគ្មាននរណាអាចដឹងបានឡើយ។ បញ្ជីឈ្មោះនេះ ត្រូវបញ្ជូនទៅឱ្យក្រុមប្រឹក្សា ន័រវែស ឬអន្តរជាតិ ដើម្បីធ្វើការសិក្សា និងធ្វើរបាយការណ៍លម្អិត ទាក់ទងនឹងបេក្ខភាពនីមួយៗ នៅរវាងពីខែមេសារហូតដល់ខែសីហា មុននឹងដាក់ជូនទៅឱ្យគណៈកម្មការណូបែលសម្រេច។ នៅក្នុងការប្រជុំលើកទីមួយ គណៈកម្មការធ្វើជម្រើសរក្សាបេក្ខភាពតែជាងម្ភៃនាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ពេលខ្លះ គណៈកម្មការ អាចទៅសាកសួរអ្នកឯកទេស ឬក្រុមជំនាញអន្តរជាតិផ្សេងៗ ដើម្បីបានព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែម។ គណៈកម្មការមានកម្មវត្ថុចំបង គឺព្រមព្រៀងគ្នាជាឯកច្ឆន្ទ លើជម្រើសផ្តល់ រង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពដល់ជ័យលាភីណាម្នាក់។ វាជាការកម្របំផុតដែលការផ្តល់ជ័យលាភីសម្រេចត្រឹមសំឡេងភាគច្រើន។ ការបោះឆ្នោតសម្រេចផ្តល់ជ័យលាភី ត្រូវប្រព្រឹត្តទៅនៅដើមខែតុលា ហើយពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់ ត្រូវប្រារព្ធធ្វើនៅថ្ងៃទី ១០ ធ្នូ នៅក្រុងអូស្លូ ជាមួយនឹងការប្រគល់មេដាយមាស សញ្ញាប័ត្រ និងថវិកា ជាង៨លានអឺរ៉ូ។
រក្សាការសម្ងាត់៥០ឆ្នាំ
គណៈកម្មការណូបែលបានបញ្ជាក់ហើយបញ្ជាក់ទៀត ថា គ្មានទេការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ បញ្ជីឈ្មោះបេក្ខភាពណូបែលសន្តិភាព។ ជាគោលការណ៍ គណៈកម្មការណូបែល អាចឆ្លើយថាមែន ឬមិនមែន ជននេះឬជននោះ ស្ថាប័ននេះ ស្ថាប័ននោះ មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបាន នៅ៥០ឆ្នាំខាងមុខ។ បញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជនណូបែល នឹងត្រូវរក្សាជាសម្ងាត់រហូត ហើយអាចទម្លាយបាន នៅ៥០ឆ្នាំក្រោយ តែប៉ុណ្ណោះ។
តែឈ្មោះបេក្ខភាពដែលសារព័ត៌មាន បានព្រលយនិងផ្សព្វផ្សាយកន្លងមក អាចជាការបំប៉ោងព័ត៌មាន ក៏ថាបាន និងជួនកាលមកពីពួកគេបានទទួលព័ត៌មានខ្សឹបខ្សៀវពីខាងអ្នកដាក់សំណើបេក្ខភាព ដែលពួកគេមិនស្ថិតនៅក្រោមវិន័យ និងបញ្ញត្តិថាត្រូវរក្សាការសម្ងាត់រយៈពេល៥០ឆ្នាំឡើយ។ ពួកគេអាចសូត្រឈ្មោះបេក្ខជន ឬស្ថាប័នខ្លះ ដែលគេគាំទ្រ ដោយទាំងមិនដឹងថា បេក្ខភាព ជាប់ចូលក្នុងបញ្ជីរបស់គណៈកម្មការណូបែលឬក៏អត់ផង។ បេក្ខភាពដែលគណៈកម្មការណូបែលបានទទួលនៅឆ្នាំ២០១៦នេះ មានឡើងដល់ទៅ ៣៧៦ ក្នុងនោះ ២២៨ ជាបុគ្គល និង១៤៨ ជាអង្គការស្ថាប័ន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ