ប្រជាជនអ៊ីតាលីបោះឆ្នោតប្រជាមតិ លើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ តែអាចឈានទៅទម្លាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៤៤
ថ្ងៃអាទិត្យ ទី៤ ធ្នូនេះ ប្រជាជនអ៊ីតាលីប្រមាណជា៤៦លាននាក់ ត្រូវទៅបោះឆ្នោតប្រជាមតិ ឆ្លើយព្រមរឺមិនព្រម ទៅលើការស្នើរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់លើរដ្ឋធម្មនុញ្ញអ៊ីតាលី។ លោក ម៉ាតេអូ រ៉េនហ្ស៊ី នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ដែលជាអ្នកលើកគំរោងកំណែទម្រង់នេះ បានអះអាងថាវាជារឿងចាំបាច់ ដែលប្រជាជនអ៊ីតាលី ត្រូវយល់ព្រមទទួលកំណែទម្រង់នេះ ព្រោះវានឹងឆ្លើយតបទៅនឹងតំរូវការជាក់ស្តែង នៃបរិបទនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន។ លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី អ៊ីតាលី បានសន្យាទៀតថា បើប្រជាជនអ៊ីតាលីមិនទទួលយកកំណែទម្រង់នេះទេ នោះលោក នឹងសុខចិត្តចុះចេញពីតំណែង។
សម្រាប់អ៊ីតាលី ប្រទេសដែលមានវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ យ៉ាងចំណាស់នៅអឺរ៉ុប ការបោះឆ្នោតផ្តល់យោបល់ពីសំណាក់ប្រជាជនទូទាំងប្រទេស គឺជារឿងមួយសំខាន់ណាស់។ ជាងនេះទៅទៀត គឺវាជាកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់រដ្ឋ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញអ៊ីតាលីត្រូវបានតាក់តែងឡើងនៅរវាងឆ្នាំ១៩៤៨ បន្ទាប់ពីសង្រ្គាមលោកលើកទីពីរបានបញ្ចប់ ហើយរបបហ្វាឆីសអ៊ីតាលីក៏បានដួលរលំដែរ។ ក្នុងបរិបទដែលទើបតែចេញពីសង្រ្គាមបែបនេះ រដ្ឋធម្មនុញ្ញអ៊ីតាលី គឺមានលក្ខណៈតឹងតែងខ្លាំង ពោលគឺអំណាចនយោបាយនៃស្ថាប័នរដ្ឋមានទំហំធំ អាចត្រួតគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីចៀសវាងការប្រើប្រាស់អំណាចផ្តាច់ការ។
លែងឲ្យព្រឹទ្ធសភា អាចបោះឆ្នោតរំលាយរដ្ឋាភិបាលបានទៀត៖
អ៊ីតាលី មានរបបប្រធានាធិបតី អាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយដែលមានសភាក្បាលពីរ។ ករណីពិសេសនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអ៊ីតាលី គឺ សភាទាំងពីរ រដ្ឋសភា និងសភាជាន់ខ្ពស់ រឺយើងហៅថាព្រឹទ្ធសភានេះ គឺមានអំណាចខ្លាំងស្មើគ្នា ហើយជាពិសេស គឺអាចបោះឆ្នោតទម្លាក់រដ្ឋាភិបាល បានដូចគ្នាទៀត។ គឺត្រង់ចំណុចចុងក្រោយនេះ ដែលលោកម៉ាតេអ៊ូ រ៉េនហ្ស៊ី ចង់ធ្វើកំណែទម្រង់។ គម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់នេះ គឺគេចង់កាត់បន្ថយអំណាចខ្លះរបស់ព្រឹទ្ធសភា ពោលគឺកែប្រែ លែងឲ្យព្រឹទ្ធសភាអាចបោះឆ្នោតរំលាយរដ្ឋាភិបាលបានទៀត។ ជាមួយនឹងកំណែទម្រង់ថ្មីនេះ គឺមានតែរដ្ឋសភាមួយទេ ដែលអាចបោះឆ្នោតរំលាយរដ្ឋាភិបាលបាន។
កាត់បន្ថយសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ពី ៣១៥ មកត្រឹម ១០០នាក់៖
ជារួម ការធ្វើកំណែទម្រង់នេះ គឺទាក់ទងតែព្រឹទ្ធិសភាទេ។ ក្រៅពីលប់អំណាចខ្លះរបស់ព្រឹទ្ធសភា កំណែទម្រង់នេះ បានកាត់បន្ថយចំនួនសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទៀតផង។ បច្ចុប្បន្ននេះ ព្រឹទ្ធសភាអ៊ីតាលី មានសមាជិកទាំងអស់ ៣១៥នាក់ ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់ពីប្រជាជន សម្រាប់អាណត្តិតែម្តងគត់ រយៈពេល៥ឆ្នាំ។ ក៏ប៉ុន្តែជាមួយនឹងកំណែទម្រង់ថ្មីនេះ គឺសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានតែ១០០នាក់ទេ ដែលកើតចេញពីការតែងតាំង សម្រាប់អាណត្តិ៧ឆ្នាំ។ ក្នុងនោះគឺ៧៤នាក់ គឺជាអ្នកតំណាងនៃក្រុមប្រឹក្សាខេត្តរឺតំបន់នានា ទូទាំងអ៊ីតាលី បន្ទាប់មកមាន២១នាក់ ជាចៅហ្វាយក្រុង ហើយនៅសល់៥នាក់ចុងក្រោយ គឺតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតីអ៊ីតាលី។
ជារួម ជាមួយនឹងកំណែទម្រង់ថ្មី ព្រឹទ្ធសភា លែងមានសិទ្ធិរំលាយរដ្ឋាភិបាល ហើយចំពោះការតាក់តែង និងអនុម័តច្បាប់នានា គឺព្រឹទ្ធសភា មានតួនាទីគ្រាន់តែអមរដ្ឋសភា ប៉ុណ្ណោះ។ តែយ៉ាងណា ច្បាប់ និងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិមួយចំនួន នៅតែត្រូវឆ្លងកាត់ការផ្តល់យោបល់ពីព្រឹទ្ធសភា ដែរ។
៦០ ឆ្នាំ ដូររដ្ឋាភិបាល៦០ដង៖
ផលល្អដែលកើតចេញពី ការធ្វើកំណែទម្រង់នេះ គឺមានពីរធំៗ នេះបើតាមការអះអាងរបស់លោក ម៉ាតេអូ រ៉េនហ្ស៊ី នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី។ ទីមួយទាក់ទងនឹងសិទ្ធិរំលាយរដ្ឋាភិបាល របស់ព្រឹទ្ធសភា។ តាមធម្មតា រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា គឺស្ថិតនៅក្នុងអំណាចនីតិបញ្ញតិតែមួយទេ។ យោងតាមទ្រឹស្តីបែងចែកអំណាចក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ វាជារឿងធម្មតា ដែលអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ អាចត្រួតពិនិត្យអំណាចនីតិប្រតិបត្តិតាម រយៈការបោះឆ្នោតដកសេចក្តីទុកចិត្ត រឺយើងហៅថា រំលាយរដ្ឋាភិបាលនេះឯង។ តែបើទាំងរដ្ឋសភា ទាំងព្រឹទ្ធសភា មានអំណាចរំលាយរដ្ឋាភិបាលតែរៀងៗខ្លួនៗបែបនេះ គឺវាហាក់ដូចជាមានន័យថា មាននីតិបញ្ញតិ្តដល់ទៅពីរអញ្ចឹង។ ត្រង់នេះហើយ ដែលវាមិនយុត្តិធម៌ សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល។
កន្លងមកជាង៦០ឆ្នាំមកនេះ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីតាលី ដូរដល់ទៅ ៦២ដង។ បើនិយាយជាមធ្យម គឺរដ្ឋាភិបាលមួយៗ មានអាយុ តែមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ នេះគឺដោយសារតែ រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា នាំគ្នា រំលាយចោលឥតប្រណី ឲ្យតែមិនពេញចិត្ត។ ការនេះ គឺវាបង្កើតជាអស្ថិរភាពនយោបាយ។ ធម្មតាទេ ប្រទេសមួយដែលដូររដ្ឋាភិបាលញឹកញ៉ាប់ រញ៉េរញ៉ៃមិនទៀងទាត់បែបនេះ គឺមិនអាចដើរទៅមុខដោយស្រួលទេ។ ដូច្នេះ ធ្វើកំណែទម្រង់កាត់បន្ថយអំណាចរបស់ព្រឹទ្ធសភា គឺវាជួយកាត់បន្ថយអស្ថិរភាពនយោបាយរបស់អ៊ីតាលី។
សន្សំលុយ៖
ចំណុចល្អទីពីរ គឺលុយ។ កំណែទម្រង់នេះ នឹងអាចធ្វើឲ្យរដ្ឋអ៊ីតាលីអាចសន្សំប្រាក់បានខ្លះ។ ពោលគឺគេចង់កាត់បន្ថយការចំណាយរបស់រដ្ឋ។ បច្ចុប្បន្ននេះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ទាំង៣១៥នាក់ បានទទួលប្រាក់ខែ ប្រមាណជា១៥០០០អឺរ៉ូ ជារៀងរាល់ខែ។ យើងគុណទៅ ថា៣១៥នាក់អស់ប៉ុន្មាន ហើយមួយឆ្នាំៗ ត្រូវចំណាយប៉ុន្មាន។ ជាមួយនឹងកំណែទម្រង់ថ្មី គឺសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នៅសល់តែ១០០នាក់ទេ ហើយគេកាត់បន្ថយប្រាក់ខែនេះ ដោយឲ្យជាប្រាក់បេសកកម្ម និងប្រាក់សំណងថ្លៃការចាយវាយជំនួសវិញ។
នេះគឺជាហេតុផលមួយនៃការធ្វើកំណែទម្រង់ ព្រោះស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីតាលី មិនទាន់ល្អនៅឡើយទេ។ រដ្ឋាភិបាលមិនអាចគិតតែពីបន្តតំឡើងពន្ធ ច្របាច់កប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រឲ្យបង់ពន្ធ រហូតនោះទេ។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា អ៊ីតាលី គឺជាមន្ត្រីដែលមានប្រាក់ខែច្រើនជាងគេ បើប្រៀបធៀបទៅប្រទេសផ្សេងទៀត នៅអឺរ៉ុប។
បើ ”មិនព្រម” ឈ្នះ អាចមានវិបត្តិនយោបាយ៖
បើលទ្ធផលប្រជាមតិបង្ហាញថា “មិនព្រម” គឺមានន័យថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ត្រូវលាលែងពីតំណែងតាមការសន្យា ហើយគេអាចត្រូវរៀបចំ ការបោះឆ្នោតសភាមុនអាណត្តិ។ តែចំណុចនេះ នៅមិនទាន់ប្រាកដទេ ព្រោះរដ្ឋសភាកំពុងតែពិភាក្សាគ្នា លើកំណែទម្រង់ច្បាប់បោះឆ្នោតទៀត។ យើងឃើញថា បើខាង”មិនព្រម”ឈ្នះ ក្នុងឱកាសប្រជាមតិថ្ងៃនេះ គឺថាវានឹងមានភាពរញ៉េរញ៉ៃច្រើន ប្រទាក់ប្រទាញគ្នា។ អញ្ចឹងមានន័យថា អ៊ីតាលីប្រាកដជាជាប់គាំង នឹងវិបត្តិនយោបាយមិនខានទេ។
ផលប៉ះពាល់នេះ មិនមែនមានត្រឹមតែអ៊ីតាលីទេ តែវាប៉ះពាល់ដល់សហភាពអឺរ៉ុប និងតំបន់ចាយលុយអឺរ៉ូទាំងមូលតែម្តង។ អ៊ីតាលីជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំទី៣ ក្នុងតំបន់ចាយលុយអឺរ៉ូ តែសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីតាលី នៅមិនទាន់ប្រសើរទេ។ បើមានវិបត្តិ ដោះស្រាយមិនចេញ អ្នកវិភាគមួយចំនួនជឿថា អ៊ីតាលីអាចត្រូវដើរចេញពីតំបន់ចាយលុយអឺរ៉ូ។ ដូច្នេះសម្រាប់សហភាពអឺរ៉ុប វាគឺជារឿងធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ព្រោះអង់គ្លេសទើបតែដកខ្លួនចេញពីសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប ហើយនៅមិនទាន់ដោះស្រាយស្រួលបួលផង បើអ៊ីតាលីទៅមួយទៀត នោះគឺកាន់តែវីរវតែម្តង។
លោកម៉ាតេអូ រ៉េនហ្ស៊ី ដើរខុសមួយជំហាន ដែលជ្រុលសន្យាថាចុះចេញពីតំណែង បើខាង”មិនព្រម”ឈ្នះ៖
តាមការស្ទាបស្ទង់មតិ លទ្ធផលប្រជាមតិថ្ងៃនេះពិបាកស្មានណាស់។ ក្រុមគណបក្សប្រឆាំង ដែលសុទ្ធតែជាគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល និងឆ្វេងនិយមជ្រុល បានឆ្លៀតឱកាសនេះ ធ្វើការឃោសនារិះគន់លោកម៉ាតេអូ រ៉េនហ្ស៊ី។ អ្នកវិភាគជាច្រើនយល់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ដើរខុសមួយជំហាន ដែលជ្រុលសន្យាថានឹងចុះចេញពីតំណែង បើខាង”មិនព្រម”ឈ្នះ។ ដោយសារតែការសន្យាបែបនេះ ក្រុមគណបក្សប្រឆាំងបានអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនបោះឆ្នោតមិនព្រម ដែលតាមពិតពួកគេគ្មានអីទំទាស់នឹងកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះទេ តែគឺគេចង់ឲ្យខាងមិនព្រមឈ្នះ នឹងអាលលោកម៉ាតេអូ រ៉េនហ្ស៊ី ចុះចេញពីតំណែង។ កន្លែងនេះហើយ ដែលជាគ្រោះថ្នាក់ធំ ព្រោះអ្នកបោះ អាចគ្រាន់តែចង់ទម្លាក់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកខ្លះមិនបានគិតវែងឆ្ងាយ រឿងកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញអ្វីទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ