បំណុលសាធារណៈសាកលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពអាក្រក់ជាងពីមុនវិបត្តិហិរញ្ញវត្តឆ្នាំ២០០៨
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣៦
គិតត្រឹមរយៈពេល១០ឆ្នាំ ក្រោយវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុកាលពីឆ្នាំ២០០៨ បំណុលសាធារណៈសាកលបានកើនឡើងរហូតដល់ ២២៥ភាគរយ ធៀបនឹងសេដ្ឋកិច្ចសាកលទាំងមូល ដែលវាស់វែងដោយទំហំនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ វាជាអត្រាកំណើនមួយដ៏ធំធេង រហូតដល់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្ដរជាតិ (Fond Monétaire International) បានព្រមានទៅកាន់ពិភពលោក អំពីភាពផុយស្រួយរបស់សេដ្ឋកិច្ចសាកលទាំងមូល។
សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ និង២០១៩ សេដ្ឋកិច្ចសាកលត្រូវបានរំពឹងថានឹងមានកំណើនក្នុងអត្រាប្រមាណ ៣,៩ភាគរយ។ ទោះជាយ៉ាងណា ពិភពលោកក៏កំពុងជាប់ផុងជាមួយនឹងបំណុលសាធារណៈសាកល ក្នុងកម្រិតមួយធ្ងន់ធ្ងរ ធៀបពីមុនវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសាកលកាលពី១០ឆ្នាំមុន។ បញ្ហានេះទាមទារឱ្យប្រទេសនីមួយៗចាំបាច់ត្រូវចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ដើម្បីការពារខ្លួនពីវិសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចណាមួយក្នុងពេលខាងមុខ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្ដរជាតិ (Fond Monétaire International)។
បំណុលសាធារណៈសាកលបានកើនរហូតដល់ ២២៥ភាគរយ ធៀបនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប កាលពីឆ្នាំ២០១៦ ពេលគឺកើនជាង ១២ដង ធៀបនឹងឆ្នាំ២០០៩។ គិតត្រឹមត្រីមាសទីមួយ ឆ្នាំ២០១៨ ទំហំទឹកប្រាក់បានកើនដល់ ២៤៧សែនកោដលានដុល្លារ (២៤៧ ០០០ ០០០ ០០០ ០០០ ដុល្លារ) ពោលគឺស្មើប្រមាណ ៣១៨ភាគរយនៃទំហំសេដ្ឋកិច្ចសាកលទាំងមូល។
មូលហេតុចម្បងក៏ព្រោះដោយសារ ការកើនឡើងនៃចំណាយសាធារណៈរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងការអូសបន្លាយអត្រាការប្រាក់ទាបដែលលើកទឹកចិត្តឱ្យរដ្ឋាភិបាលភាគច្រើនលើពិភពលោកបង្កើនទំហំកម្ចីរបស់ខ្លួន លើទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ។
ប្រទេសចិន ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទីពីរលើលោក បានរួមចំណែកច្រើនជាង៤០ភាគរយនៃកំណើនបំណុលសាធារណៈទាំងស្រុង ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៧។ រីឯ សម្រាប់បណ្តាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងងើបឡើង ឬប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ បំណុលសាធារណៈបានកើនជាមធ្យមដល់ជាង ៥០ភាគរយ ធៀបនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ វាជាអត្រាខ្ពស់បំផុតគិតចាប់ពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ (១០ឆ្នាំក្រោយវិបត្តិបំណុលនៅអាមេរិកឡាទីន)។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក បំណុលសាធារណៈធៀបនឹងសេដ្ឋកិច្ច តំណាងប្រមាណ ១០៨ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៧ ឬអាចកើនឡើងដល់ ១១៧ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០២៣ នោះក៏ព្រោះ រដ្ឋបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាចំណាយសាធារណៈជាបន្តបន្ទាប់មិនដាច់នៅប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ ជាពិសេសប្រឈមនឹងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសាកល។
នៅអឺរ៉ុបឯណោះវិញ យោងតាមទិន្នន័យផ្លូវការចុងក្រោយរបស់ EuroStat បើទោះបីជា ប្រទេសសមាជិកត្រូវបង្ខំចិត្តអនុវត្តវិធានការនយោបាយរឹតត្បិតថវិកាក៏ដោយ ក៏វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសាកល និងវិបត្តិប្រាក់អឺរ៉ូ បានធ្វើឱ្យបំណុលកើនឡើងពីប្រមាណ ៦០,៨ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៨ មកដល់ ៨១,៦ភាគរយ សម្រាប់ប្រទេសអឺរ៉ុបទាំង២៨។ ហើយអត្រាមានទំហំធំជាងសម្រាប់ប្រទេសចាយប្រាក់អឺរ៉ូទាំង១៩ ដោយនៅឆ្នាំ២០១៧ បំណុលបានកើនឡើងដល់ ៨៦,៧ភាគរយ ធៀបត្រឹមតែ ៦៨,៧ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៨។ ប្រទេសដែលមានបំណុលច្រើនជាងគេគឺ ក្រិក អៀរឡង់ ព័រទុយហ្គាល់ អ៊ីតាលី និងអេស្ប៉ាញ។
ងាកមកប្រទេសកម្ពុជា យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារពិភពលោក បំណុលសាធារណៈធៀបជាមួយនឹងផលិតផលជាតិសរុប (Revenu National Brut) បានកើនពី ២៤,៨ ភាគរយ នៅ ឆ្នាំ២០០៨ រហូតដល់ ៥៤,៤ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៦ ។ ចិនជាម្ចាស់បំណុលធំជាងគេរបស់កម្ពុជា ដោយតំណាងប្រហែល ៥០ភាគរយនៃបំណុលសរុប។
ហេតុអ្វីត្រូវខ្វល់ខ្វាយពីការកើនឡើងបំណុលសាធារណៈ? ក្នុងករណីប្រទេសភាគច្រើន បំណុលសាធារណៈមានន័យស្មើនឹង ឱនភាពថវិកា ឬការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលណាមួយធំជាងចំណូលដែលខ្លួនអាចរកបាន។ ក្នុងទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ច ការពន្យល់អាចមានច្រើនរូបភាព។
ទីមួយ បំណុលកើនឡើងនឹងមានន័យថា ការប្រាក់ដែលរដ្ឋមួយត្រូវបង់នឹងកើនឡើងផងដែរ។ ជាឧទារហណ៍ ការប្រាក់ដែលកម្ពុជាត្រូវចំណាយសងទៅម្ចាស់បំណុលមានប្រមាណត្រឹមតែ ១៩,១លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០០៨ បានកើនឡើងដល់ ១៤៨,៤លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៦ ពោលគឺកើនឡើងជាង ៦៧៦,៩៦ភាគរយ។ ទីពីរ ប្រសិនបើបញ្ហាឱនភាពថវិកាមិនត្រូវបានដោះស្រាយនោះទេ រដ្ឋាភិបាលមួយនឹងត្រូវបង្ខំចិត្តខ្ចីបំណុលបន្ថែម ដើម្បីទូរទាត់ការចំណាយ ឬក៏សងបំណុលចាស់ផងដែរ។ កត្តានេះនឹងរុញច្រានឱ្យបំណុលចេះតែបន្តកើនឡើង។ ជាឧទាហរណ៍ សម្រាប់ករណីប្រទេសកម្ពុជាដដែល បំណុលបានកើនពីប្រមាណ ២,៤៧ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០០៨ ដល់ប្រហែល ១០,២៣ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៦។ អត្រាកំណើនស្មើនឹង ៣១៤,៨៣ភាគរយ។
នៅចុងបញ្ចប់ បំណុលនឹងក្លាយជាបន្ទុករបស់អ្នកបង់ពន្ធ ឬរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលមានបំណងបង្កើនខ្ទង់ចំណាយណាមួយបន្ថែម។ ទោះជាយ៉ាងណា បញ្ហាបំណុលសាធារណៈមិនមែនមានន័យថា អាក្រក់ទាំងអស់នោះទេ ព្រោះថាវាអាចជាប្រភពដ៏ចម្បងនៃការវិនិយោគសាធារណៈណាមួយរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលនឹងបង្កើតជាឱកាសអំណោយផលដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិទាំងមូល។ ក៏ប៉ុន្តែ សម្រាប់ករណីប្រទេសភាគច្រើន ជាពិសេសប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍតូចៗ គេត្រូវចងចាំថា បំណុលអាចដំណើរការទៅបានប្រសើរតែនៅពេលដែលចំណូលរបស់រដ្ឋធំជាងចំណាយតែប៉ុណ្ណោះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ