អ្នកសង្កេតការណ៍ថាការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន តែមានការទិញសន្លឹកឆ្នោតនិងភាពមិនប្រក្រតី តិចតួច!
អ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិនិងអន្តរជាតិ ស្ថានទូតធំៗ រួមទាំងគ.ជ.ប. សុទ្ធតែមើលឃើញស្រដៀងគ្នាថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧នេះ ប្រព្រឹត្តិទៅដោយរលូន។ ផ្ទុយពីនេះ អ្នកសង្កេតការណ៍ខ្លះ មើលឃើញថា ភាពមិនប្រក្រតីមានតិចតួច ហើយនិងការទិញសន្លឹកឆ្នោត ក៏នៅតែបន្តមានខ្លះដែរ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៣:០២
អង្គការ ANFRELបណ្តាញអ្នកសង្កេតការណ៍តំបន់អាស៊ានសម្រាប់ការបោះឆ្នោតសេរី Asian Network for Free Election បានរកឃើញថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់លើកនេះ មានចំណុចពីរធំៗ ដែលត្រូវកែលម្អ។ ទី១ គឺនៅតែមានការទិញសន្លឹកឆ្នោតខ្លះដែរ តែអង្គការនេះ មិនបានបញ្ជាក់ថា ការទិញសន្លឹកឆ្នោតនេះមានចំនួនប៉ុន្មានករណី ឬបក្សណាជាអ្នកទិញនោះឡើយ។ ទី២ ការរៀបចំបញ្ជីឈ្មោះល្អហើយ តែអ្នកចុះឈ្មោះនៅព្រំដែន គឺនៅតែគ្មានលទ្ធភាពមកបោះឆ្នោតនៅឡើយ។ ទោះយ៉ាងណាក្តី អង្គការនេះ មិនបានប្រើពាក្យថា សេរី និងយុត្តិធម៌នោះទេ តែបានប្រើពាក្យថា ការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន។
ការប្រើពាក្យដូច្នេះ ក៏ត្រូវបានលើកឡើងដែរ ដោយស្ថានទូតសហភាពអឺរ៉ុបនៅកម្ពុជា។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ចច អេដហ្កា ថាអ្វីដែលលោកបានឃើញ និងបានដឹងឮ គឺ វាបង្ហាញថា ដំណើរការបោះឆ្នោតនិងការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ប្រព្រឹត្តទៅ បានយ៉ាងរលូន។ ជាមួយគ្នានេះ លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក ប្រធានគ.ជ.ប. បានអះអាងតាំងពីថ្ងៃបិទការិយាល័យបោះឆ្នោតមកម្ល៉េះថា ការបោះឆ្នោតលើកនេះ ដំណើរការដោយរលូន។
ចំពោះស្ថានទូតអាមេរិកវិញ ជាទូទៅ កន្លែងបោះឆ្នោតដែលក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អាមេរិកជាង៣០០នាក់ នៅភ្នំពេញនិងនៅ១៣ខេត្ត បានមើលឃើញនោះ គឺមានរបៀបរៀបរយ និងភាពស្ងប់ស្ងាត់។ ស្ថានទូតអាមេរិក សង្កត់ធ្ងន់ថា ការបោះឆ្នោតលើកនេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សំខាន់មួយ ក្នុងការអភិវឌ្ឍលទ្ធិប្រជាធិបេតយ្យបន្តនៅកម្ពុជា។ ទូតអាមេរិក សង្ឃឹមថា ពលរដ្ឋខ្មែរ បក្សនយោបាយ និងស្ថាប័ននានា ទទួលយកលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដោយស្ងប់ចិត្ត ហើយក្នុងស្មារតីផ្សះផ្សា និងសហប្រតិបត្តិការគ្នា។
ទន្ទឹមនេះ អង្គការអ្នកប្រជាធិតេយ្យនិយមកណ្តាល អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា ខាប់ឌី ដែលជាអង្គការអន្តរជាតិស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល លើកឡើងថា ការបោះឆ្នោតនេះ គ្មានសញ្ញាណនៃការយាយី ឬអំពើហិង្សាណាមួយឡើយ។ ចំណែកអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា ដែលមានអ្នកអង្កេតការណ៍ ជាង១ពាន់២រយនាក់ និងប្រើវិធីសាស្ត្រស្ថិតិវិភាគសំណាកគំរូវិទ្យាសាស្រ្តបានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងវិជ្ជមានថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ កន្លងទៅនេះ មានលក្ខណៈសន្តិភាព ប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព ហើយការអនុវត្តនីតិវិធីប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានការរំខានធំដុំនោះទេ។ រីឯភាពមិនប្រក្រតីគឺតិចតួច។
សម្រាប់ បន្ទប់ស្ថានការណ៍បោះឆ្នោត Situation Room ដែលផ្តុំដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិល ជាង៤០ មានអ្នកសង្កេតការណ៍នៅគ្រប់មណ្ឌលបោះឆ្នោត មើលឃើញដែរថា ការិយាល័យភាគច្រើនប្រព្រឹត្តទៅស្របតាមនីតិវិធី។ ប៉ុន្តែក៏មានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួន ដូចជា កន្លែងខ្លះ ពន្យារពេលរាប់សន្លឹកឆ្នោត រាប់សន្លឹកឆ្នោតដោយបិទទ្វារ ឬបិទបង្អួច ឬក៏រាប់នៅកន្លែងងងឹត។ ពេលរាប់ទៀតសោត គឺស្រែកអានឬគូស មិនច្បាស់ ហើយនិងអ្នកមិនឲ្យអ្នកសង្កេតការណ៍ចូលមើលពេលរាប់សន្លឹកឆ្នោត ព្រមទាំងមានកំហុស មិនចែក ឬមិនប្រកាសផ្សាយកំណត់ហេតុនៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោត។ នោះគឺទម្រង់ ១១០២។ នេះបើតាមបន្ទប់ស្ថានការណ៍បោះឆ្នោត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ