ខួប២០ឆ្នាំនៃការប្រគល់ហុងកុងឲ្យទៅចិនវិញ លោកស៊ី ជីនពីងបង្អួតកម្លាំងទ័ព ដល់អ្នកហុងកុង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៤២
លោកស៊ី ជីនពីង ប្រធានាធិបតីចិន បានអញ្ជើញទៅជាន់ទឹកដីហុងកុង ជាលើកទីមួយ កាលពីថ្ងៃព្រស្បតិ៍ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ច រយៈពេល៣ថ្ងៃ ដើម្បីអបអរបុណ្យខួប២០ឆ្នាំ នៃការប្រគល់ទឹកដីហុងកុង ឲ្យមកស្ថិតនៅក្រោមអំណាចរដ្ឋបាលសាធារណៈរដ្ឋចិន។ ដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំង និងការរឹតបន្តឹងសិទ្ធិសេរីភាព ពីសំណាក់រដ្ឋបាលកុម្មុយនីស្តិ មកលើប្រជាជនហុងកុង សកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ ហុងកុង បានធ្វើបាតុកម្ម កាលពីថ្ងៃពុធ ហើយត្រូវបាននគរបាលចាប់ខ្លួន ចំនួន២៦នាក់។ នៅថ្ងៃ សុក្រ ទី ២៩ មិថុនាលោក ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានអញ្ជើញទៅមើលការដង្ហែរក្បួនកងទ័ព យ៉ាងអធិអធម្ម។
បញ្ចេញទាហាន និងសម្ភារៈសិកដ៏ទំនើប ដើម្បីបង្អួតអ្នកហុងកុង
ដើម្បីប្រារព្ធខួប២០ឆ្នាំ នៃការប្រគល់ដែនដីហុងកុង មកឲ្យចិនគ្រប់គ្រងវិញ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះ កម្មវិធីដង្ហែរក្បួនយោធា ធ្វើឡើងនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពមួយ ភាគខាងជើង ហុងកុង។ រថក្រោះ បាញ់មីស៊ីល និងឧត្ថម្ភាគចក្រចម្បាំងជាច្រើនគ្រឿង ត្រូវបានគេយកមកតំរៀបគ្នា ជាជួរត្រង់ភ្លឹង ដើម្បីទទួលលោកស៊ី ជីនពីង។ ក្រសួងការពារជាតិចិន បានបញ្ជូននាវាផ្ទុកយន្តហោះចម្បាំងផលិតនៅចិន ដើម្បីមកអបអរពិធីនេះដែរ។
កងទ័ពដែលចូលរួម មានទាំងកងទ័ពអាកាស កងទ័ពជើងទឹក និងកងទ័ពជើងគោក ដែលសុទ្ធតែជាកងទ័ពរណសិរ្យរំដោះចិនប្រជាមាណិត។ ជាផ្លូវការ នៅហុងកុង កម្លាំងទ័ពគឺសុទ្ធតែជាទ័ពមកពីចិនដីគោក។ កន្លងមក គេមិនដែលឃើញកងទ័ពនេះ ធ្វើសកម្មភាពអ្វីដើម្បីបង្អួតសំញែញឲ្យធំដុំទេ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលចិនប៉េកាំង ដឹងថា ប្រជាជនហុងកុង មានការយល់ឃើញផ្សេង មិនដូចប្រជាជនចិនដីគោកទេ។ អ្នកហុងកុង គេមានវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ ហើយគេមិនចូលចិត្តការសំញ៉ែញកម្លាំងទ័ពឡើយ។
ប៉ុន្តែ គ្រានេះ រដ្ឋាភិបាលចិនប៉េកាំងចង់ឆក់ឱកាស បុណ្យខួប២០ឆ្នាំនេះ ដើម្បីបង្ហាញប្រាប់ពីអំណាច និងភាពអស្ចារ្យ ភាពជោគជ័យ នៃការដឹកនាំរបស់បក្សកុម្មនីស្តិចិនប៉េកាំង។ គេចង់បង្ហាញឲ្យប្រជាជននៅហុងកុង ដឹងថា មានតែបក្សកុម្មុយនីស្តិចិនប៉េកាំងតែមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសមត្ថភាព មានកងទ័ព ដើម្បីការពារ សន្តិសុខ ស្ថិរភាព របស់ដែនដីហុងកុង ក៏ដូចជាទឹកដីចិនទាំងមូល។ ព្រមជាមួយគ្នានេះ វាក៏ជាសញ្ញាប្រាប់ទៅក្រុមប្រឆាំងនៅហុងកុង ថាបើក្នុងករណីមានការតវ៉ាបង្កអស្ថិរភាព នោះកងទ័ពចិនដីគោក អាចធ្វើអន្តរាគមន៍គ្រប់ពេល ឲ្យតែប៉េកាំងបញ្ជារ។
“ខ្ញុំជាជនជាតិហុងកុង មិនមែនចិនទេ!”
យើងនៅចាំបាន កាលពីរវាងខែ កញ្ញា និងតុលា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលមានមហាបាតុកម្មរបស់យុវជនហុងកុង ប្រឆាំងនឹងការក្តោបក្តាប់អំណាចរបស់ចិនប៉េកាំង។ យ៉ាងណាមិញ កាលពីថ្ងៃពុធ ពីរថ្ងៃមុននេះ នគរបាលហុងកុង បានចាប់ឃាត់ខ្លួនសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ២៦នាក់ ដែលក្នុងនោះមានមេដឹកនាំពីរនាក់ គឺលោក វង់ ចូឆ័រ និងលោក ឡាំ ណាថាន់។ នៅយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ឈានចូលថ្ងៃសុក្រ សកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ ២៦នាក់ ត្រូវបានដោះលែងមកវិញហើយ។ ដោយឡែក យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតនៅហុងកុង អាជ្ញាធរបានចាប់ឃាត់ខ្លួន មនុស្ស៣នាក់ផ្សេងទៀត ពីបទសរសេរបរិហាររិះគន់រដ្ឋាភិបាលចិន នៅតាមផ្លាកសញ្ញាចរាចរណ៍ និងតាមទីសាធារណៈ។
ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញយុវជនហុងកុង កាន់តែពុះកញ្ជ្រោល តវ៉ានិងរដ្ឋាភិបាលចិនដីគោក កាន់តែខ្លាំង។ យោងតាមការធ្វើប្រជាមតិថ្មីៗនេះ ក្នុងចំណោមយុវជនអាយុពី១៨ ដល់២៩ឆ្នាំ គឺមានតែ៣% ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានអារម្មណ៍ថាស្និទនឹងគណបក្សកុម្មុយនីស្តិចិន។ វាអាចមានមូលហេតុច្រើន រួមផ្សំគ្នា។
មូលហេតុទីមួយ គឺយើងត្រូវសម្លឹងទៅមើលប្រវត្តិរបស់ហុងកុង ក្នុងរយៈពេលជិត ២សតវត្សចុងក្រោយនេះ។ ហុងកុង ធ្លាប់ស្ថិតក្រោមអណានិគមរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស ជាង១៥០ឆ្នាំ ដែលការនេះ បានធ្វើឲ្យប្រជាជនហុងកុង កូនចៅអ្នកហុងកុងជំនាន់ក្រោយៗ បានទទួលនូវផ្នត់គំនិតបែបលោកខាងលិច បែបសេរីនិយម។ ការយល់ឃើញរបស់អ្នកហុងកុង គឺប្រហាក់ប្រហែលនឹងការយល់ឃើញរបស់អ្នកនៅអឺរ៉ុប ជាទូទៅ ដែលជាមនុស្សស្រលាញ់សិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ត្រង់នេះ គឺវាផ្ទុយស្រឡះពីប្រជាជនចិនដីគោក ដែលមានផ្នត់គំនិត និងការយល់ឃើញបែបផ្សេង ព្រោះពួកគេស្គាល់តែរបបគ្រប់គ្រង របស់បក្សកុម្មនីស្តិចិន ហើយមិនដែលស្គាល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ទេ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាអ្នកហុងកុង គេមិនចូលចិត្តឲ្យអ្នកផ្សេងហៅគេ ថាជាជនជាតិចិនទេ គឺគេទាមទារឲ្យអ្នកផ្សេងទទួលស្គាល់គេ ជាប្រជាជនហុងកុង ដែលមានលក្ខណៈពិសេស ខុសពីប្រជាជនចិន។
បញ្ហាទីពីរ អាចជាបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច។ នៅរវាងទសវត្សឆ្នាំ ៨០-៩០ ហុងកុងគឺជាចំណុចស្នូល រីកចំរើនដល់កំពូក នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ នរណា ក៏ស្គាល់ហុងកុង ក៏ចង់ទៅរកស៊ីនៅហុងកុងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ២០ឆ្នាំ ចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីហុងកុង បានក្លាយជាតំបន់ស្វ័យ័តរបស់ចិន នៅឆ្នាំ៩៧ ហុងកុងបានទន់ខ្សោយបន្តិចម្តងៗ។
អ្នកសង្គមវិជ្ជាខ្លះ បានសិក្សាអំពីការបាក់ទឹកចិត្ត របស់យុវជនហុងកុងជំនាន់ថ្មី។ យុវជនហុងកុងបច្ចុប្បន្ន មានទុទិដ្ឋិនិយមច្រើន ជាពិសេសទាក់ទិនទៅនឹងអនាគតការងារ ហើយវារួមបូកផ្សំជាមួយនឹង ការបង្ហូរចូលនូវជនជាតិចិនដីគោក កាន់តែច្រើននៅហុងកុង។ អ្នកហុងកុងមិនទុកចិត្តទៅនឹង ឯករាជ្យភាពរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលហុងកុង ដែលជានិច្ចជាកាល គឺជាក្រុមមនុស្សស្និទនឹងប៉េកាំង។ អំពើពុករលួយ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅចិនដីគោក គឺរឹតតែបានបន្ថែម ឲ្យអ្នកហុងកុង ស្អប់រដ្ឋាភិបាលកុម្មនីស្តិចិនប៉េកាំង។
ចរន្តទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ ឈានទៅទាមទារឯករាជ្យ
មហាបាតុកម្មឆ័ត្រលឿង កាលពីឆ្នាំ២០១៤ មិនបានទទួលផលអ្វីសោះ ក៏ប៉ុន្តែវាក៏បានបង្ហាញប្រាប់រដ្ឋបាលក្រុងប៉េកាំង ឲ្យដឹងពីកម្លាំងតវ៉ារបស់យុវជនហុងកុងដែរ។ មកដល់ពេលនេះ បើយោងតាមសម្តីរបស់លោក ឡាំ ណាថាន់ យុវជនប្រជាធិបតេយ្យ ហើយដែលបានក្លាយជាតំណាងរាស្ត្រវ័យក្មេងរបស់ហុងកុងនោះ បាននិយាយថា សកម្មជនប្រឆាំង នៅតែមានសន្ទុះក្លាំងដដែល។
មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ពួកគេ បានទទួលការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញច្រើន ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ។ នៅឆ្នាំ២០១៥ ម្ចាស់រោងពុម្ព និងបណ្ណាគារ ៥នាក់បានបាត់ខ្លួនយ៉ាងចំលែក។ តាមការសង្ស័យពួកគេត្រូវបានគេចាប់យកទៅកសាង ឬធ្វើទារុណកម្ម ដោយហេតុថាពួកគេ បានចែកចាយលក់សៀវភៅ ដែលមាននិន្នាការរិះគន់ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនប៉េកាំង។ ក៏ប៉ុន្តែការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ទៅលើអ្នករិះគន់ ក៏មានន័យថា វាបានបង្កើនទឹកចិត្តមិនពេញចិត្តបក្សកុម្មុយនីស្តិចិន ឲ្យកើនកាន់តែខ្លាំង ទៅតាមនោះ។
កម្មវត្ថុចំបងនៃការតវ៉ា គឺការធ្វើកំណែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យហុងកុង។ យោងតាមកិច្ចព្រមព្រៀង គ្នា កាលពីឆ្នាំ១៩៩៧ រវាងចិន និងអង់គ្លេស គឺចិនត្រូវតែធានាឲ្យហុងកុងមានរបបគ្រប់គ្របបែបប្រជាធិបតេយ្យ មានការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន រហូតដល់ឆ្នាំ២០៤៧។ ត្រង់នេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនហុងកុង ទាមទារឲ្យពួកគេអាចបោះឆ្នោតជ្រើសរើសថា្នក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលហុងកុង ដោយផ្ទាល់។
រដ្ឋាភិបាលប៉េកាំង បានយល់ព្រម ក៏ប៉ុន្តែបានទាមទារ ថាបេក្ខជន ត្រូវតែមានគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យមួយ ជាអ្នកបញ្ជូនឈ្មោះបេក្ខជន។ គណកម្មការនោះ គឺវាច្បាស់ណាស់ ថាផ្នែកមួយនៃអង្គការមជ្ឈឹមបក្សកុម្មុយនីស្តិចិន។ ប្រការនេះ បានធ្វើឲ្យសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ នៅតែមិនពេញចិត្តដដែល ព្រោះ បោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់គ្មានន័យទេ បើបេក្ខជនឈរឈ្មោះ គឺបក្សកុម្មនីស្តិចិន ជាអ្នកចាត់តាំងដែល ជាដដែល។ ពួកគេមិនមែនត្រឹមតែទាមទារឲ្យចិនគោរពលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅហុងកុងទេ គឺ ពួកគេ កំពុងទាមទារឲ្យហុងកុង មានឯករាជ្យតែម្តង៕
សម្រាប់ពេលនេះ ចិនប៉េកាំង ហាក់ប្រកាន់គោលជំហររឹង មិនចង់បន្ទន់ទៅតាមការតវ៉ាទេ។ បញ្ហាចោទគឺថា ចលនាតវ៉ាដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ របស់យុវជន ហាក់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចិន ចាត់ទុកថាជាកូនក្មេង មិនមានកម្លាំងនយោបាយធំដំ ទៅចរចាជជែកជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំចិនទេ។ រីឯរដ្ឋាភិបាលហុងកុងវិញ គឺគ្មាននរណា ហ៊ានតវ៉ាអ្វីជាមួយចិនទេ។ ក្រុមយុវជន ត្រូវការឲ្យមានការគាំទ្រ ពីអ្នកនយោបាយចាស់ៗនៅហុងកុងដែរ ហើយក៏ត្រូវពិចារណារកយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីដាក់សំពាធលើប៉េកាំង។ សម្រាប់ពេលនេះ គឺមានតែបាតុកម្មតវ៉ា តាមផ្លូវប៉ុណ្ណោះ ដែលជាមធ្យោបាយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ