លោកអូបាម៉ា ព្យាយាមលប់លាងកំហុសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅអាហ្សង់ទីន
បន្ទាប់ពីបានធ្វើដំណើរជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ទៅកាន់កោះគុយបា លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បានអញ្ជើញទៅដល់ប្រទេសអាហ្សង់ទីន នៅថ្ងៃពុធ ទី២៣ មីនា។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅអាហ្សង់ទីន របស់លោកអូបាម៉ា គឺធ្វើឡើងប្រកបដោយតម្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រោះវាគឺជាដំណាក់កាលថ្មី នៃការស្តារកិត្តយស និងមុខមាត់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានធ្លាប់ធ្វើខុសឆ្គង ទៅលើប្រជាជាតិអាហ្សង់ទីន កាលពីជំនាន់របបផ្តាច់ការយោធា រវាងពីឆ្នំា១៩៧៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៣។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៥:៤៤
ទស្សនកិច្ចរបស់លោកអូបាម៉ា នៅអាហ្សង់ទីន វាមានតម្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ផ្សេងខុសម្យ៉ាងពីទស្សនកិច្ចលោកនៅគុយបា។ កាលណាគេនិយាយថា វាមានតម្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រមានន័យថា កាលពីអតីតកាល ប្រទេសទាំងពីរធ្លាប់មានប្រវត្តិអ្វីមួយ ជាមួយគ្នា។ រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាហ្សង់ទីន គឺអ្វីៗចាប់ផ្តើមឡើងនៅក្នុងសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់ ក្នុងទសវត្សទី៦០។
របបយោធាផ្តាច់ការអាហ្សង់ទីន សម្លាប់មនុស្ស៣ម៉ឺននាក់៖
កាលជំនាន់នោះ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឡើងឥទ្ធិពលរបស់ពួកឧទ្ទាមកុម្មុយនីស្តិ នៅតំបន់អាមេរិកឡាទីនទាំងមូល សហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្រេចចិត្តជួយក្រុមយោធាផ្តាច់ការ ដើម្បីប្រើអំណាចវាយសង្រ្គុប ទៅលើចលនាបដិបវដ្តន៍ម៉ាក្ស ឡេនីន។ តួយ៉ាងដូចជានៅអាហ្សង់ទីននេះតែម្តង គឺរបបផ្តាច់ការយោធាមួយត្រូវបានស្ថាបនាឡើង ក្រោមការជួយជ្រោមជ្រែកពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ របបយោធាផ្តាច់ការអាហ្សង់ទីន មានរយៈពេល៧ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ៧៦ ដល់ឆ្នាំ៨៣។ ក្នុងរយៈពេល៧ឆ្នាំនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្មេចភ្នែក បណ្តោយឲ្យពួកយោធាផ្តាច់ការ ធ្វើការបង្រ្កាបទៅលើចលនាបះបោរគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់ មិនថាជាចលនារបស់ពួកឧទ្ទាមបដិវដ្តន៍កុម្មុយនីស្ត រឺមួយជាចលនាតវ៉ារបស់ពួកសហជីពការងារ រឺក៏ជាសកម្មជនរបស់គណបក្សប្រឆាំងទេ។
សរុបមកក្នុងរយៈពេល៧ឆ្នាំនេះ មានមនុស្សប្រហែល៣ម៉ឺននាក់ ត្រូវបានក្រុមសម្ងាត់របស់ពួកយោធា យកទៅសម្លាប់ចោល។ មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ ត្រូវបានពួកយោធាយកទៅទម្លាក់ចោលនៅក្នុងសមុទ្រ ពីលើឧត្ថម្ភាគចក្រ។ ជំនាន់នោះ គឺជាសម័យដ៏ខ្មៅងងឹតបំផុតរបស់ប្រវត្តិសាស្ត្រអាហ្សង់ទីន ហើយដែលប្រជាជនអាហ្សង់ទីនគ្រប់រូប មិនអាចបំភ្លេចបានទេ។ អ្វីដែលគេមិនអាចបំភ្លេចបានមួយទៀតនោះ គឺចំណែករបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្នុងរឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះ ដែលកាលជំនាន់នោះដឹកនាំដោយ លោកប្រធានាធិបតី ជីមី កាកទឺ។
ចាប់ដៃជាថ្មី តែមិនឱនក្បាលសុំទោស៖
ដូចយើងដឹងហើយ ថាគោលនយោបាយរបស់លោកប្រធានាធិបតីអូបាម៉ា គឺធ្វើយ៉ាងណា ស្តារទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសដ៏ទៃ ដែលកន្លងមកធ្លាប់មើលមុខគ្នាមិនត្រង់ ជាមួយអាមេរិក តួយ៉ាងដូចជាអ៊ីរ៉ង់ និងគុយបាជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែមិនមានន័យថា លោកអូបាម៉ា ដើរទៅអង្វរគេឲ្យគេលេងចូលវិញទេ។ អ្វីៗត្រូវធ្វើទៅដោយសន្សឹមៗ។ ទស្សនកិច្ចលោកអូបាម៉ា នៅអាហ្សង់ទីននាពេលនេះ គឺបង្ហាញពីចេតនារបស់គាត់ក្នុងការចាប់ដៃគ្នាជាមួយរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់អាហ្សង់ទីន ដែលមានលោកប្រធានាធិបតី ម៉ូរីស្យ៉ូ ម៉ាគ្រី ទើបតែឡើងកាន់តំណែងបាន៣ខែទេ។
ការចាប់ដៃគ្នាមិនអាចធ្វើតែម្ខាងទេ គឺត្រូវធ្វើទាំងសងខាង។ ប្រធានាធិបតីអាហ្សង់ទីនអាណត្តិមុនៗ ជាមនុស្សមកពីក្រុមឆ្វេងនិយម ដែលបានឆ្លងកាត់ប្រវត្តិឈឺចាប់ ត្រូវពួកទាហានផ្តាច់ការធ្វើបាប។ អញ្ចឹងហើយបានជាកាលពីអាណត្តិមុនៗ គឺរដ្ឋាភិបាលអាហ្សង់ទីន សូម្បីតែឈ្មោះសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏គេមិនចង់ឮផងទេ។
តាមពិតលោក ប៊ីល គ្លីនតុន ក៏ធ្លាប់បានអញ្ជើញទៅអាហ្សង់ទីនដែល នៅឆ្នាំ១៩៩៧ តែកាលជំនាន់នោះ អាហ្សង់ទីន នៅមានឥទ្ធិពលរបស់ពួកយោធានៅឡើយ។ ដូច្នេះទស្សនកិច្ចរបស់លោកប៊ីល គ្លីនតុន មិនបានលើកឡើងអំពីប្រវត្តិសាស្ត្ររបបយោធាផ្តាច់ការទេ។ ប៉ុន្តែក្រោយមក ប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់អាហ្សង់ទីន ដូចជាលោកណេស្តូ និងលោកស្រី គ្រីស្ទីណា កៀកឈ្នែ បានសន្យាគាស់កកាយការពិត រកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះដែលស្លាប់ទាំង៣ម៉ឺននាក់ ក្នុងរបបផ្តាច់ការ។ មេដឹកនាំយោធាជាច្រើននាក់ត្រូវបានកាត់ទោសផងដែរ។
បើកសំណុំឯកសារសម្ងាត់CIA ដើម្បីសុំទោសជាប្រយោល៖
មកដល់តំណាក់កាលនេះ លោកអូបាម៉ា ត្រូវធ្វើយ៉ាងណា បង្ហាញពីការសោកស្តាយ នូវនយោបាយខុសឆ្គងកន្លងមករបស់អាមេរិក។ មិនមែនជាកំហុសគាត់ទេ តែក្នុងនាមប្រធានាធិបតីអាមេរិក គាត់ត្រូវតែទទួលស្គាល់។ អញ្ចឹងហើយបានជានៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ មុននឹងត្រលប់ទៅវិញ លោកអូបាម៉ា បានអញ្ជើញទៅកាន់ទីបូជនីយដ្ឋាន នៅក្រុងប៊ុយណូស អ៊ែរ ដើម្បីធ្វើការស្មឹងស្មាតរំលឹកវិញ្ញាណខន្ធដល់ជនរងគ្រោះ ក្នុងសម័យរបបយោធាផ្តាច់ការអាហ្សង់ទីន។ លោក អូបាម៉ាមិនបានថ្លែងទទួលស្គាល់កំហុសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាផ្លូវការទេ តែអ្វីដែលគាត់ធ្វើគឺគាត់នឹងសុំទោសដោយប្រយោល។ ការសុំទោសដោយប្រយោលនោះគឺ អាមេរិក នឹងបើកសំណុំឯកសារសម្ងាត់របស់ CIA ជាសាធារណៈ ដើម្បីឲ្យគេអាចស្រាវជ្រាវ រកការពិតកាន់តែច្បាស់ ជុំវិញសម័យផ្តាច់ការយោធានៅអាហ្សង់ទីន។
អតីតកាលត្រូវតែចងចាំ តែអនាគតក៏ត្រូវតែសម្លឹង៖
ពួកអ្នកប្រឆាំង ស្អប់នយោបាយចក្រព័ទ្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺគេនៅតែមិនអាចទទួលយកបានទេ។ សមាគមក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះក្នុងរបបផ្តាច់ការយោធា នាំគ្នាធ្វើបាតុកម្មផងដែរ។ ជាងនេះទៅទៀតនោះ ថ្ងៃទី២៤ មីនានេះ គឺជាថ្ងៃខួបគំរប់៤០ឆ្នាំ នៃការធ្វើរដ្ឋប្រហាររបស់ពួកយោធាអាហ្សង់ទីន។ អ្នកខ្លះគេយល់ថា លោកអូបាម៉ាមកអាហ្សង់ទីនចំថ្ងៃនេះ គឺប្រៀបដូចជាធ្វើភ្គើនអាហ្សង់ទិនអញ្ចឹងដែរ។ ប៉ុន្តែការពិតគឺវាជារឿងចៃដន្យទេ យើងអាចយកទៅបកស្រាយយ៉ាងម៉េចក៏បាន។
អតីតកាលត្រូវតែចងចាំ ដើម្បីកុំឲ្យវាកើតឡើងជាថ្មី តែយើងក៏ត្រូវសម្លឹងមើលតថៈភាពជាក់ស្តែងដែរ។ ទោះអាមេរិកសុំទោសតាមរបៀបណា ផ្លូវការ រឺមិនផ្លូវការ ក៏វានៅតែមិនអាចលប់ប្រវត្តិសាស្ត្រឲ្យស្អាតវិញបានដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ គឺទៅថ្ងៃមុខ ត្រូវគិតពីអនាគតរបស់អាហ្សង់ទីន។ ក្នុងនាមជាមហាអំណាចទី៣នៅអាមេរិកឡាទីន អាហ្សង់ទីន ត្រូវការអាមេរិក ជាជាងអាមេរិក ត្រូវការអាហ្សង់ទីន។ សេដ្ឋកិច្ចអាហ្សង់ទីន ត្រូវការការផ្តល់សន្ទុះថ្មី បន្ទាប់ពីនៅកកស្ទះរយៈពេលជាង១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដោយសារតែប្រធានាធិបតីមុនៗ មិនព្រមបើកទីផ្សារជាមួយអាមេរិក។ អ្នករិះគន់ គេនៅតែនិយាយថា ពួកចក្រព័ទ្ធអាមេរិក នឹងមិនចោលក្បួនទេ នឹងប្រើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចដើម្បីសង្កត់ក្បាលអាហ្សង់ទីន។ ប៉ុន្តែធម្មតាទេ ក្នុងការធ្វើជំនួញ គឺវាត្រូវមានប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ