នៅក្នុងនាទីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់យើង នៅសប្តាហ៍នេះ សេង ឌីណា សូមបន្តរៀបរាប់អំពីប្រវត្តិរបស់ នីកូឡា ម៉ាគីយ៉ាវែល តទៅទៀត ដោយសូមលើកឡើង អំពីទស្សនវិជ្ជានយោបាយរបស់លោក ដែលមានសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅដែលមានចំណងជើងជាភាសាបារាំងថា Le Prince ហើយដែលជាសៀវភៅខាងទស្សនវិជ្ជានយោបាយដ៏ល្បីល្បាញបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត។
នៅក្នុងសម័យកាលម៉ាគីយ៉ាវែល អ៊ីតាលី ក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបជាទូទៅ គឺសម្បូរទៅដោយកូនរដ្ឋតូចៗ ដែលគេហៅថាជា “បុរីរដ្ឋ” ហើយបុរីរដ្ឋអស់ទាំងនោះភាគច្រើនស្ថិតក្រោមការដឹកនាំដោយរបបពាក់កណ្តាលរាជានិយម ពោលគឺ ការស្នងអំណាចត្រូវធ្វើបន្តនៅក្នុងត្រកូលពីឪពុកទៅកូន ដូចជារបបរាជានិយមដែរ ក៏ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំមិនមានងារជា “ព្រះមហាក្សត្រ” ដូចជារបបរាជានិយមនោះទេ គឺមានងារត្រឹមតែជា « ព្រះអង្គម្ចាស់”។ គេច្រើនហៅរដ្ឋប្រភេទនេះថាជា « ក្សត្របុរី” ហើយទម្រង់រដ្ឋប្រភេទនេះមាននៅសេសសល់មកទល់នឹងសម័យកាលបច្ចុប្បន្ន ដូចជាប្រទេសម៉ូណាកូជាដើម ដែលជាក្សត្របុរីស្ថិតនៅខាងត្បូងប្រទេសបារាំង ហើយដែលដឹកនាំដោយព្រះអង្គម្ចាស់អាល់ប៊ែរ។
លក្ខណៈសម្បត្តិនៃប្រមុខដឹកនាំនៃក្សត្របុរីនេះហើយ ដែលជាប្រធានបទនៃសៀវភៅរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែល ដែលមានចំណងជើងជាភាសាបារាំងថា « Le Prince » ហើយដែលអាចបកប្រែជាខ្មែរថា “ព្រះអង្គម្ចាស់”។
ជាទូទៅ នៅពេលដែលគេអានសៀវភៅ « Le Prince » មុននឹងនិយាយទៅដល់ខ្លឹមសារ គេច្រើនតែនាំគ្នាធ្វើការកត់សម្គាល់ទៅលើលក្ខណៈពិសេសនៃទម្រង់នៃការសរសេរ។
ម៉ាគីយ៉ាវែលបានធ្វើការពន្យល់ជាមុនថា អ្វីដែលលោកសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅ « Le Prince » នេះ គឺផ្អែកទៅលើទស្សនវិជ្ជារបស់អ្នកប្រាជ្ញសម័យកាលមុនៗផង ព្រមទាំងបូករួមជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ជាក់ស្តែងដែលលោកបានឆ្លងកាត់ និងសង្កេតឃើញ នៅក្នុងអាជីពជាអ្នកនយោបាយ និងការទូតនៅហ្វ្លូរ៉ង់។ ក៏ប៉ុន្តែ ខុសពីសំណេរទស្សវិជ្ជាមុនៗដែលច្រើនសរសេរជាលក្ខណៈអក្សរសាស្រ្ត វែងអន្លាយ ហើយពោរពេញទៅដោយទស្សនាទានអរូបិយ សៀវភៅ « Le Prince » ត្រូវបានម៉ាគីយ៉ាវែលសរសេរដោយសាមញ្ញ ខ្លីៗ ក្នុងទម្រង់ជាការផ្តល់គំនិតសម្រាប់យកទៅអនុវត្តជាក់ស្តែង។
គោលដៅរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែលត្រូវបានបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ តាមរយៈការចាប់ផ្តើម សៀវភៅ « Le Prince » ក្នុងបុព្វកថា ដែលធ្វើការឧទ្ទិសខ្លឹមសារនៃសៀវភៅ ដោយចំៗឈ្មោះចំពោះព្រះអង្គម្ចាស់ ឡូរេនហ្សូ ដឺម៉េឌីស៊ីស ដែលនៅពេលនោះ គឺជាប្រមុខដឹកនាំរបស់ហ្វ្លូរ៉ង់។
សៀវភៅដ៏ស្តើងកម្រាស់មិនដល់១០០ទំព័រផងនេះត្រូវបានចែកចេញជា ២៦ជំពូកខ្លីៗ ដោយនៅក្នុងនោះ ម៉ាគីយ៉ាវែលសរសេររៀបរាប់អំពីគោលគំនិតរបស់លោកទាក់ទងនឹងទម្រង់នៃក្សត្របុរី អំពីប្រភេទកងទ័ពដែលក្សត្របុរីនីមួយៗត្រូវមាន និងជាពិសេស គឺអំពីលក្ខណៈសម្បត្តិ និងអាកប្បកិរិយារបស់មេដឹកនាំ ពោលគឺ អ្វីដែលមេដឹកនាំត្រូវធ្វើចាប់តាំងពីពេលកំពុងស្វែងរកអំណាច រហូតដល់ពេលដែលមានអំណាចនៅក្នុងដៃ។
នីកូឡា ម៉ាគីយ៉ាវែល ទទួលស្គាល់ថា មេដឹកនាំត្រូវតែមានគុណធម៌ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នាត្រូវតែហ៊ានបោះបង់គុណធម៌នេះចោលប្រសិនបើចាំបាច់។ ទោះជាយ៉ាងណា ម៉ាគីយ៉ាវែលបានលើកឡើងថា ទម្រង់រដ្ឋដែលអាចឲ្យមេដឹកនាំធ្វើការប្រកបដោយគុណធម៌នោះ គឺមានតែក្នុងការស្រមើស្រមៃតែប៉ុណ្ណោះ រីឯនៅក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែងវិញ មេដឹកនាំត្រូវតែបោះបង់គុណធម៌ចោល។ ចេញពីការយល់ឃើញបែបនេះ ម៉ាគីយ៉ាវែលបានសរសេររៀបរាប់អំពីលក្ខណៈសម្បត្តិ ដែលមេដឹកនាំនីមួយៗត្រូវមាន ហើយដែលភាគច្រើន គឺជាលក្ខណៈសម្បត្តិនៃមេដឹកនាំដែលខ្វះគុណធម៌។
ជាអាទិ៍ ម៉ាគីយ៉ាវែលបានសរសរថា មេដឹកនាំដែលឆ្លាតវៃគួរមានចិត្តកំណាញ់ ជាជាងចិត្តសប្បុរសជ្រុល ពីព្រោះថា ការមានចិត្តសប្បុរសជ្រុលហួសហេតុចំពោះប្រជាជន វានឹងធ្វើឲ្យប្រជាជនលោភចង់បានកាន់តែច្រើន ហើយការផ្តល់ទៅតាមការចង់បានឥតឈប់របស់ប្រជាជន វានឹងធ្វើឲ្យរដ្ឋត្រូវអស់ធនធាន ហើយនៅទីបំផុតរដ្ឋត្រូវដំឡើងពន្ធ ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនស្អប់មេដឹកនាំនោះទៅវិញ។
ទាក់ទងនឹងសំណួរថា តើមេដឹកនាំគួរតែធ្វើឲ្យគេស្រឡាញ់ ឬឲ្យគេខ្លាច ម៉ាគីយ៉ាវែលបានលើកឡើងថា វាជាការប្រពៃណាស់ប្រសិនបើមេដឹកនាំអាចធ្វើឲ្យគេស្រឡាញ់ផង និងខ្លាចផង។ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយសារតែនៅក្នុងការពិតជាក់ស្តែង នេះគឺជារឿងដែលពិបាកនឹងធ្វើបាន ដូច្នេះ បើសិនជាចាំបាច់ត្រូវតែជ្រើសរើស មេដឹកនាំគួរតែធ្វើឲ្យគេខ្លាច ជាជាងឲ្យគេស្រឡាញ់ ពីព្រោះថា នៅពេលឆ្លងកាត់បញ្ហាស្មុគស្មាញ ឬពេលមានវិវាទ ការភ័យខ្លាចនឹងនៅតែមាន រីឯក្តីស្រឡាញ់មិនប្រាកដថាអាចនៅស្ថិតស្ថេរបាននោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ម៉ាគីយ៉ាវែលក៏បានលើកឡើងផងដែរថា មេដឹកនាំដែលឆ្លាតវៃមិនធ្វើឲ្យគេខ្លាចជ្រុលហួសហេតុ រហូតដល់ឲ្យគេស្អប់នោះទេ។
ទាក់ទងនឹងពាក្យសន្យាវិញ ម៉ាគីយ៉ាវែលយល់ថា មេដឹកនាំគួរតែគោរពពាក្យសន្យារបស់ខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែ បើសិនជាការគោរពពាក្យសន្យានេះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍របស់ខ្លួន មេដឹកនាំត្រូវចេះក្បត់ពាក្យសន្យា។ ទោះជាយ៉ាងណា ម៉ាគីយ៉ាវែលបានលើកឡើងថា មេដឹកនាំដែលក្បត់ពាក្យសន្យាអាចនឹងធ្វើឲ្យគេលែងទុកចិត្ត ដូច្នេះ ការក្បត់ពាក្យសន្យានេះគួរធ្វើឡើងតែក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយលើសពីនេះទៅទៀត បើទោះបីជាត្រូវក្បត់ពាក្យសន្យាក៏ដោយ មេដឹកនាំត្រូវតែចេះរកវិធី ដើម្បីលាក់បាំង ឬបង្វែងដានកុំឲ្យគេដឹងថាខ្លួនក្បត់ពាក្យសន្យា។ និយាយជារួម គឺត្រូវចេះប្រើល្បិចកល។
តាមការពិត ការចេះប្រើល្បិចកលបោកបញ្ឆោត គឺជាលក្ខណៈសម្បត្តិដ៏ចម្បងរបស់មេដឹកនាំ តាមគោលគំនិតរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែល។ សូម្បីតែសកម្មភាពអគុណធម៌ ដែលម៉ាគីយ៉ាវែលយល់ថាមេដឹកនាំត្រូវមាននោះ ក៏ត្រូវតែធ្វើដោយចេះប្រើល្បិចកលដែរ ពោលគឺ ត្រូវចេះធ្វើសកម្មភាពអគុណធម៌ តែរកវិធីលាក់បាំង ឬបង្វែងដានឲ្យគេជឿថាខ្លួនមានគុណធម៌។
ជាទូទៅ គេច្រើនតែធ្វើការសង្ខេបនូវទស្សនវិជ្ជានយោបាយរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែលថា មេដឹកនាំដែលឆ្លាតវៃ គឺត្រូវចេះប្រើកម្លាំងបាយដូចជាសត្វតោ ហើយត្រូវចេះប្រើល្បិចកលដូចជាសត្វកញ្ជ្រោង។
ទស្សនវិជ្ជានយោបាយបែបនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកខ្លះរិះគន់ម៉ាគីយ៉ាវែលថាជាគ្រូដែលបង្រៀនឲ្យមេដឹកនាំខូច (Enseignant du mal/Teacher of Evil)។ ក៏ប៉ុន្តែ មានអ្នកខ្លះទៀតនាំគ្នាបកស្រាយថា អ្វីដែលម៉ាគីយ៉ាវែលសរសេរនេះ គឺគ្រាន់តែជាការសរសេរតាមបែបចំអកតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីបង្ហាញពីរបៀបដឹកនាំតាមបែបផ្តាច់ការឃោរឃៅ ដែលមិនត្រូវយកគំរូតាម។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទស្សនវិជ្ជានយោបាយរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែលនៅតែជាទស្សនវិជ្ជាដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតរហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ន។ « Le Prince » គឺជាសៀវភៅដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ នៅតាមសកលវិទ្យាល័យ ជាពិសេស នៅតាមបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច។ ចំណែកឯក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែងវិញ ទស្សនវិជ្ជានយោបាយរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែលក៏មានឥទ្ធិពលមិនតិចដែរ ចំពោះមេដឹកនាំជាច្រើននៅទូទាំងពិភពលោក។
ទស្សនវិជ្ជានយោបាយរបស់ម៉ាគីយ៉ាវែល ថ្វីដ្បិតតែត្រូវបានគេស្គាល់ច្រើនជាងគេ អំពីលក្ខណៈសម្បត្តិមេដឹកនាំតាមបែបតោនិងកញ្ជ្រោង តែនៅមានចំណុចដ៏សំខាន់មួយទៀត ដែលមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងផងដែរនោះ ជាពិសេស នៅតាមបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច គឺទាក់ទងនឹងលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់មន្រ្តី ដែលមេដឹកនាំត្រូវមាន។ យោងតាមម៉ាគីយ៉ាវែល មេដឹកនាំដែលឆ្លាតវៃ គឺត្រូវចេះជ្រើសរើសមន្រ្តី ឬទីប្រឹក្សាដ៏ល្អឲ្យនៅជុំវិញខ្លួន ហើយមន្រ្តីល្អ បើតាមម៉ាគីយ៉ាវែល គឺមិនមែនមន្រ្តីដែលចេះតែចាំលើកជើងបញ្ចើចបញ្ចើមេដឹកនាំនោះទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ